Forum Stowarzyszenia
Użytkownik
Cegielnia na terenie dzisiejszego Stadionu Olimpii i Parku Moczydło
Informacje nt. istnienia cegielni w tym rejonie można zaczerpnąć z inwentaryzacji zniszczeń wojennych, Biura Odbudowy Stolicy, z lat 1945/46.
SzukajWArchiwach.pl
Cegielnia zaznaczona jest na szkicu sytuacyjnym i opisana pod adresem Inowrocławska 7, budynki jednak po wojnie już nie istniały
Zabudowania cegielni wyraźnie widać na zdjęciach lotniczych z 1936 (cień wysokiego komina, zaznaczono na czerwono).
Cegielnia znajdowała się na środku dzisiejszego stadionu Olimpii (dawna ulica Inowrocławska to główna aleja Olimpii wiodąca od bramy przy Górczewskiej do jeziorek dzisiejszego Parku Moczydło). Dla ułatwienia lokalizacji na zielono znaczono istniejący przedwojenny budynek Górczewska 62/64 (dawny TKKF, bar MASH a obecnie serwis komputerowy); na niebiesko przedwojenna Fabryka Pomocnicza dla Przemysłu Lotniczego i Samochodowego, Zagłoby 7 (nie odbudowana po wojnie)
W książce Informacyjno adresowej Cała Warszawa z 1930 działki z adresów Inowrocławska 5,7,9,11 należą do Uszer Oppenheim;
Podobnie działki na których są „glinianki”
przypisane do adresów Magistracka 1,3,5,7 i należą do Oppenheim (bez imienia)
Własność gruntów nie przesądza o tym czy Uszer Oppenheim był właścicielem cegielni;
W przedwojennych książkach teleadresowych/taryfach/ i książkach telefonicznych nie znalazłem żadnych informacji o Cegielni (czy jakimkolwiek innym zakładzie) przy Inowrocławskiej 7. Nie ma też żadnej fabryki ani innego biznesu Uszera Oppenheima.
Jedyne co udało mi się ustalić to, że w 1914, Uszer Oppenheim był jednym z wielu donatorów Domu Pomocy dla Sierot przy Krochmalnej 92 (prowadzonego przez Korczaka) . Ireneusz Zalewski wymienia go jako właściciela kamienicy w Warszawie w książce „Echa dawnej Warszawy”.
Jeżeli ktoś ma informacje o historii tej cegielni byłbym wdzięczny!
Moja babcia (ur. 1918) wspominała, że zalanie kopalni gliny było na tyle szybkie, że nie zdążono usunąć infrastruktury kopalni w tym torów do wagoników, które były na dnie wykopów. Porównanie zdjęć lotniczych z 1936 i 1945 pokazuje, że glinianki zmieniły zdecydowanie kształt – czy był to efekt zalania?
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (29.10.2017 11:03:14)
Offline
administrator
Rewelacja, już to inni zauważyli na facebooku. Jeśli można, ja też pozwolę sobie na naszym fb niniejszy tekst nieco popromować
Offline
Użytkownik
chrisfox napisał:
Rewelacja, już to inni zauważyli na facebooku. Jeśli można, ja też pozwolę sobie na naszym fb niniejszy tekst nieco popromować
dzięki fb wiemy trochę więcej o tej Cegielni
Kolonia Wawelberga Stowarzyszenie Mieszkańców i Przyjaciół
Cegielnia Kohen i Opennhein
Lub Koło Opennhein
fot. Andrzej Chybowski
Historia Kolonii Wawelberga
6 maja 1898 roku na placu przy Górczewskiej 15 stanęło 3 miliony cegieł.
Zamówienie było tak duże, że prawdopodobnie nie mogło być zrealizowane przez jedną cegielnię. Powierzono je kilku zakładom znajdującym się w najbliższej okolicy.
Kolejne zdjęcie z forum Fb "Cegły z Sygnaturami"; cegła KO (Kohen i Oppenheim), fragment zdjęcia wykonanego przez Marcina Strzałkowskiego, elewacja budynku Górczewska 122
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (25.11.2017 10:40:25)
Offline
Użytkownik
Pisałem poprzednio, że nie znalazłem żadnych twardych dowodów o własności cegielni na Inowrocławskiej 7 przez rodzinę Oppenheim.
Okazuje się że rodzina Oppenheim była "cegielnianymi" potentatami końca XIX w. Ich działalności zawdzięczamy nie tylko Park Moczydło ale i Park Szczęśliwice Historia Parku Szczęśliwice. Nie ma jednak dowodów na pokrewieństwo Oppenhaimów ze Szczęśliwic z Uszerem Opehaim z Koła.
z książki "Materiały do historii PPS" dowiadujemy się że w 1897, Cegielnia "Górczewska Droga" zatrudniała 80 pracowników (łącznie wszystkie cegielnie ok 300 osób);
tak więc mamy "twarde" dowody na to, że rodzina Oppenheim była właścicielami "glinianek na Kole"
przy okazji ulica przy której znajdowała się cegielnia na Kole nazywała się w 1919 Cegielniana
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (29.10.2017 11:39:14)
Offline
Użytkownik
Witam, wszystkich zainteresowanych historią Glinianek na Kole (obecnie Park Moczydło)
Cegielnia znajdująca się w miejscu dzisiejszego Parku Moczydło, występowała pod nazwą Kohen i Oppenheim. Maiła ona adres w 1917, Koło 70.
Chociaż Koło było już formalnie częścią Warszawy (od 1916) użyto jeszcze starego numeru "gminnego". Pełna nazwa hipoteczna działki na której zlokalizowano cegielnie była "Kolonia we wsi Koło nr 162/70"
Cegielnia działał już, na początku lat 80tych XIXw (nie wiadomo jednak kiedy powstała)
ogłoszenie z "Kurjera Warszawskiego" z 1881
W tym samym czasie na Woli działała druga cegielnia, należąca również do Uszera Oppenheim, prawdopodobnie starsza, mieściła się pod adresem Górczewska Droga 4. (to również dzisiejszy adres Górczewska 4). Taryfa z 1883
Znana pod nazwą "Openheim, Górczewska Droga", może być mylona z cegielnią na Kole (to samo nazwisko, podobna lokalizacja, przy Górczewskiej)
Księga Adresowa Warszawy 1896:
tu inicjał imienia Oppenheim M. od Mordka (hebrajskie Mordehai)
Wydaje się, że pod koniec XIX, zakończono wydobycie i zasypano gliniankę.
Ogłoszenia "Kurjera Warszawskiego" z 1886
Właściciel obydwu cegielni zmarł w 1930 w wieku 74 lat, pochowany jest na Cmentarzu Żydowskim przy Okopowej
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (29.10.2017 11:55:40)
Offline
Użytkownik
Prawdopodobnie w związku ze śmiercią w 1930 Uszera Oppenheim jego firma została zamknięta w 1935
Informacja z Monitora Polskiego z 8 lutego 1935
Tak więc najwcześniejsze potwierdzone informacje, o istnieniu cegielni Oppeheim'a, na Kole, pochodzą z 1881 a cegielnia pod jego firmą przestała działać w latach 1930-35.
W 1937 pojawiają się informacje o produkcji w Cegielni na Kole pod tym samym adresem przez S. Grosmana ... ale to temat na osobny wątek
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (22.11.2017 14:56:36)
Offline
Użytkownik
Cegielnia na Glinkach Kole w latach 30tych
Jak pisałem poprzednio pod koniec lat 30tych XX w. po śmierci Oppenheim'a, cegielnię na Kole prowadził Stanisław Grosman
Grosman używający polskiego imienia Stanisław nazywał się właściwe Szlama-Zelik i od 1937 był włascielem znanej cegielni z Otwocka "Teklin"
Co ciekawe w akcie kupna Teklina podał adres zamieszkania Inowrocławska 5, czyli murowany dom pietrowy dla robotników cegielni (który nie cieszył się dobrą sławą). Ciekawe czy Grosman tam rzeczywiście mieszkał ??
ze strony: Cegielnia Teklin na Fb
wg Przeglądu Budowlanego, cegielnia w 1936 produkowała rocznie 3 mln cegły "ręcznej" cr (w przeciwieństwie do nowocześniejszych cegielni gdzie produkowano "cegłę maszynową" - cm)
Jak widać, w okolicy nie było w tym czasie zbyt wiele cegielni mechanicznych (cm) a wielkość produkcji, cegielni na Kole, nie specjalnie odbiegała od okolicznej konkurencji.
Cegielnia działa do września 1939. Wspomnienia Pani Sylwestry Sielużyckiej:
"przed naszym domem była cegielnia (nie pamiętam jak, nie Magistracka), olbrzymi komin, ten komin, który zapamiętałam, tam cały czas wypalali cegle. […] grunt podmokły, bo to niedaleko były takie glinianki na Kole"
ze strony: Archiwum Historii Mówionej
Cegielnia została prawdopodobnie zniszczona w czasie powstania.
czerwona strzałka oznacza ślady po cegielni
Na koniec jedno z nielicznych zdjęć okolicy, jakie udało mi się znaleźć, gdzie możliwe widać komin cegielni na Inowrocławskiej 5;
zdjęcie przedstawia gospodarstwo ogrodnicze Moszyńskich na ul. Moczydło 9. Inspekty znajdowały się na północ od zabudowań gospodarczych i domu czyli teoretycznie w tle widać Górczewską, komin cegielni (na czerwono) i Fabrykę na Zagłoby 7 (na niebiesko).
Podobne ujęcie komina Oppenheima tym razem z terenu glinianki Merenholtz'a przy Elekcyjnej (dziś niecka amfiteatru Parku Sowińskiego)
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (4.11.2023 12:22:54)
Offline
Użytkownik
Na podstawie informacji, które tu zebrałem umieściłem na Wikipedii artykuł >>
Uszer Oppeheim na Wiki
CEGIELNIA GÓRCZEWSKA 4
Cały czas miałem jednak wątpliwości co do lokalizacji cegielni pod adresem Górczewska (droga) 4. W tym miejscu, jeszcze w 1861, Alexander Ohm prowadził gospodarstwo warzywne ("ogród").
Wg Taryfy z 1883: nr hipoteczny 3112b, Górczewska Droga 4 należy już do Uszera Oppenheim.
Ogłoszenie o zasypaniu glinianek jest z 1886 a cegielnie w tamtych czasach eksploatowały złoża gliny ok 40 do 70 lat.
Znalazłem jednak na MAPSTER mapę, która potwierdza istnienie glinianek na rogu Młynarskiej i Górczewskiej
Mapa powstała po 1875, ponieważ jest zaznaczona linia kolei obwodowej
Mapster publikuje również MAPA GEOLOGICZNA WARSZAWY DAWNE GLINIANKI I STAWY WARSZAWY z 1936 tu również widać oznaczone na zielono stawy u zbiegu Górczewskiej i Młynarskiej (mapa pokazuje dawne XVIII i XIX wieczne zbiorniki wodne na terenie Warszawy)
Podobnie ładnie widać gliniankę/staw na wydanym w 1897 Planie Lindleya, możemy zobaczyć tu również kamienicę Górczewska Droga 4
Z taryfy 1905 wynika, że wspólnicy pozbyli się już posesji (należała do hr Tyszkiewicza)
kto pilnie śledził taryfy, zauważył zapewne że pod adresem Górczewska Droga 3, więc na przeciwko Oppenheima mieszkał Dawid Zysman również właściciel cegielni na Woli
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (25.02.2018 19:24:25)
Offline
Użytkownik
Isser Kohen współwłaściciel Cegielni
Dotychczas większość informacji dotyczyła Oppeheima. O drugim wspólniku jest znacznie mniej informacji, jakby chciał pozostać w cieniu?
Wg hipoteki znajdującej się w Archiwum Państwowym w Warszawie oddział w Milanówku nazywał się Isser Simchowicz (Симховичъ) Kohen.
Otczestwo sugeruje że jego ojciec nazywał się Szymcha/Symcha. Zmarł ok 1925.
Po śmierci Kohena jego udziały odziedziczyły 3 córki. Wtedy też zarejestrowano spółkę dla dalszego prowadzenia cegielni, o czym informuje "Tygodnik Handlowy"
Z hipoteki wynika, że Isser Kohen był równoprawny współwłaścicielem działki gdzie była kopalnia gliny i cegielnia (choć większość taryf wymienia tylko Oppenhiema).
Znalazłem tylko jeden dokument z jego pełnym imieniem potwierdzający, że Panowie Kohen i Oppeheim prowadzili również wspólnie cegielnie przy Górczewskiej (drodze) 4. Taryfa domów Miasta Warszawy i przedmieścia Pragi z 1889 (przy okazji 3111c, Górczewska 3, Zysman Dawid również właściciel cegielni na Woli)
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (4.03.2018 10:50:03)
Offline
Użytkownik
Historia Glinianek na Kole w XIX w
Eugeniusz Szwankowski w swojej książce "Place i ulice Warszawy" tak opisuje wieś Koło w XIX wieku. " młyny wodne zaczynają być wypierane przez wiatraki stojące po obu stronach drogi Obozowej jak również drewniane domy młynarzy. Po zachodniej stronie znajdowały się dwie cegielnie oraz liczne glinianki"
za fb Moje Osiedle Koła - polecam dużo ciekawych informacji o Kole
Najstarszy plan okolic Warszawy, do którego udało mi się dotrzeć, z 1856 gdzie widoczny jest staw/glinianka w okolicach dzisiejszego Parku Moczydło;
oznaczono skrzyżowanie Elekcyjnej z Górczewską, gwiazdki pokazują skrzyżowanie ul. Moczydło z Górczewską (późniejszy wiadukt kolei obwodowej) i Gostyńskiej z Płocką
Poniżej fragment planu Warszawy z 1867, na zielono ul. Moczydło (dziś teren Parku Szymańskiego) oraz Gostyńska na niebiesko Obozowa (Górczewska i Młynarska są opisane na planie); gwiazdki jak poprzednio
1874
Publikowany już fragment mapy wojskowej z ok 1886 (na pewno po 1876 ponieważ jest linia kolei obwodowej), przy okazji zaznaczone glinianki przy Górczewskiej 4 (skrzyżowanie z Młynarską) tj. druga, zapewne starsza, cegielnia Kohena i Oppenheima
znane zdjęcie lotnicze cegielni na Inowrocławskiej z 1935, ponownie oznaczone charakterystyczne punkty - wiadukt kolejowy na Górczewskiej i skrzyżowanie Gostyńskiej i Płockiej
oraz układ ulic po wojnie, w tym rejonie, dla lepszej orientacji
wg Hipoteki do której udało mi się dotrzeć Kohen i Oppenheim kupili działki gdzie obecnie jest Park Moczydło w 1893. Nie wiadomo jednak czy wcześniej działała w tym miejscu cegielnia a jeżeli była do kogo należała. Wcześniej, w 1850 działki na terenie Moczydła odsprzedali właściciele Dóbr Czyste i Wielka Wola, rodzina Biernackich herbu Poraj. Biernaccy mieli cegielnie w okolicach Karolkowej może wcześniej również na Kole?
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (4.03.2018 11:49:09)
Offline
Użytkownik
Hipoteka terenów dzisiejszego Parku Moczydło
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (4.03.2018 16:01:50)
Offline
Użytkownik
Spadkobiercy Uszera Oppeheim
Ostatnio za sprawą komisji weryfikacyjnej stało się głośno o działce na której stała kamienica Sienna 29
Uszer Oppenheim został właścicielem kamienicy ok 1894
Po jego śmierci majątek odziedziczyły dzieci Rubin Oppenheim i jego siostra Chana Małka, po mężu Tugendreich.
Poniżej fragment księgi wieczystej obecnych terenów Klubu Olimpia gdzie wpisano ich jako współwłaścicieli:
Rubin (używający polskiego imienia Roman) jest podany jako właściciel Sienna 29 w taryfie z 1939
Niestety nie przeżył wojny, zginął prawdopodobnie w Getcie warszawskim w 1943 roku
powyżej zeznanie złożone w 1962, w instytucie Yad Vashem przez jego żonę Helenę. Ciekawostką jest, że mogła być ona Polką (panieńskie nazwisko prawdopodobnie Oleszyńska)
Jak podaje Ewa Andruszkiewicz: Chana Małka Tugendreich (siostra Rubina i córka Uszera) przeżyła wojnę. 28 czerwca 1947 r. przed notariuszem w Tel Awiwie udzieliła krakowskiemu adwokatowi Ludwikowi Laustbaderowi pełnomocnictwa do „przeprowadzenia reprywatyzacji, zabezpieczenia i odebrania w posiadanie położonych w Warszawie następujących nieruchomości – Królewska 31, Sienna 29 i Inowrocławska na Woli”.
Królewska 31 była siedzibą biura cegielni, tam też mieszkali prawdopodobnie Oppenheimowie. Wybudowana dla nich w 1904, widoczna na w głębi ulicy, ta wysoka z "skrzydlatym geniuszem" na dachu. Zdjęcie datowane 1910
Ciekawa natomiast jest informacja o "Inowrocławskiej na Woli". Jak pisałem poprzednio dawna Inowrocławska to główna alejka Olimpii biegnąca od bramy przy Górczewskiej (koło myjni).
Adres cegielni był Inowrocławska 7. Spadkobiercy Kohena i Oppenheima sprzedali jednak tereny cegielni i glinianek w 1939 władzom Warszawy. Czy to zwykła pomyłka? Czy może rodzina Oppenheim zachował działkę np. Inowrocławska 5 gdzie był budynek mieszkalny zamieszkały częściowo przez robotników cegielni?
fragment taryfy z 1939, gdzie Inowrocławska 5 należy ciągle do Kohena i Oppenheima (a raczej ich spadkobierców)
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (16.12.2017 10:25:45)
Offline
Użytkownik
Kto jest odpowiedzialny za dzisiejszy kształt stawów na Glinkach?
Oto fragment Planu Lindley'a z 1897.
Widać wyraźnie Al. N. Żmichowskiej. To główna alejka glinek biegnąca od Deotymy do Górki. Widoczna jest również dochodząca do niej dana Inowrocławska, obecnie główna alejka Olimpii od bramy przy Górczewskiej (przy myjni) do Górki. W orientacji w terenie może pomóc również przejazd przez tory na Zawiszy (wiadukt wybudowano ok 1924).
Jak widać stawy wyglądały inaczej. Jak pisałem wcześniej Kohen i Oppeheim nabyli tereny dzisiejszego parku i rozpoczęli eksploatacje gliny ok 1892. Należy więc zakładać, że plan oddaje wygląd stawów gdy nabyli te tereny. Pisałem również, że zbiorniki wodne na tym terenie oznaczone są już na planach z połowy XIX w. Prawdopodobnie kontynuowali wydobycie z okolic "prawego stawu" (bardziej na wschodzie bliżej linii kolejowej). Na prezentowany w poprzednich postach staw ten w latach 30. był największy. Po 1939 rozpoczęto zasypywanie go śmieciami a powojnie powstała w tym miejscu Górka z gruzów zburzonej Warszawy.
Na planie Lindley'a nie widać natomiast stawu najbardziej dziś zbliżonego do Deotymy, potocznie zwanego Zagajami (od nazwiska gospodarzy, którzy mieli gospodarstwo, na przeciwko stawu jeszcze w latach 70.). Należy założyć więc że ten staw zawdzięczamy Kohenowi i Openhaimowi i że powstał on po 1892 czyli ma ok 120lat.
Zagaje, ostatni staw po prawej stronie. Widoczne zabudowania gospodarstwa Zagajewskich, od których wzięła się potoczna nazwa stawu.
Co natomiast z największym stawem? Po którym, w latach 70/80 pływały rowery wodne? Na zdjęciu z 1935 prawie go nie ma? Natomiast na zdjęciu z 1945 ma już obecny kształt.
1935
1945
czerwonym punktem oznaczono dzisiejszy pub, Czorsztyńska 1 (dawna wypożyczalnia nart i sanek)
Spotkałem się w prasie z lat 30. wzmianki o "kopaniu nowych glinianek" na terenie Koła. Jednak bez precyzyjnego określenia o jakie miejsce chodzi?
Jak pisałem poprzednio po śmierci Oppenhaima w 1930, prowadzenie cegielni przejął Stanisław Grossman.
poniższy artykuł może rzucić światło jak powstał największy dziś staw:
W opracowaniach na temat powstania "Parku Moczydło" spotkałem się ze stwierdzeniem, że kopalnie gliny "zalano". Rzeczywiście porównując zdjęcia 1935 i 45 można odnieść wrażenie że dawne tereny kopalni zostały zalane? Możliwe, że był to naturalny proces? Zasypywanie przedwojennego największego stawu najpierw śmieciami a potem gruzami mogło spowodować przedostawanie się wody do niecki po dawnej kopalni gliny Grossmana?
ps. z ostatniej chwili Wojtek Kulik z fejsbukowego z fun page Cegły z Sygnaturami (polecam) twierdzi, że to cegła z naszych Glinek od Grossmana (St. G. inicjały) Cegła znaleziona w starej kamienicy przy Górczewskiej więc pasowałoby?
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (15.02.2023 07:30:05)
Offline
Moderator
Trzy zdjęcia datowane na 1955r.:
Widok z Górki (lata 60-te):
Widoczne domy przy Żmichowskiej:
A to prawie wygląd obecny (lata 60-te):
Offline
Użytkownik
to ja się pochwalę ze swojej kolekcji:
tygodnik Stolica, późne lata 50. w 1958 uruchomiono autobus 145 z pętli na Deotymy, w dolnym rogu widać chyba wiatę autobusową. Zdjęcie wykonane z dachu kościoła przy Deotymy (stawiam na Z. Siemaszko bo on lubił z tego miejsca fotografować)
następne, chyba robione tego samego dnia? szerokokątnym obiektywem? też ze Stolicy (niestety jakość paskudna)
Stolica 1955, (chyba zrobione z hotelu robotniczego? Ciołka 10a dziś Urząd Pracy? )
Stolica 1956
Ok 1960 rozpoczęto porządkowanie terenu i zakładanie parku
Teraz seria kilku zdjęć pokazujących Żmichowskiej i jej zabudowę, która utrzymała się do ok 1973/74 kiedy "uporządkowano" pozostałą część parku przy Olimpii
Stolica 1962 (zdjęcie zapewne trochę wcześniejsze, nie ma bloków przy Deotymy) , widać "aleję" N. Żmichowskiej z pozostałymi jeszcze przez kilka lat gospodarstwami
Słynne kominy tzw "starej kotłowni na Franka", więc zdjęcie prawdopodobnie z 1962; teren już uporządkowany, rachityczne drzewka, ślady buldożerów na górce. Widoczne gospodarstwo Zagajewskich na rogu Deotymy i Żmichowskiej
foto Teodor Hermańczyk, następny po Siemaszce znany fotograf Warszawy, który był "wielbicielem" naszego Moczydła
Widok z bloków na Deotymy, ok 1970 (T. Hermańczyk), widoczne na pierwszym planie zabudowania Żmichowska 17 (gospodarstwo Zagajewskich), widać również nieistniejącą ulicę Damasławską (następne gospodarstwo prawdopodobnie Żmichowskiej 13)
Zagajewscy z drona (1970/73?)
tym razem trochę historii ... Zagajewscy gospodarzyli tu przynajmniej od lat 30. Aleja N. Żmichowskiej nosiła wcześniej nazwę Łuszczewska
powrót do lat 50. widok z górki na nieistniejącą ulicę Zagłoby
Stolica 1956
Wylot Zagłoby od strony Górczewskiej, na horyzoncie majaczy górka (fot. T. Hermańczyk ok 1960, Cyfrowe Archiwum Woli)
Dzisiejszy adres Górczewska 32 (okolice d. Zagłoby)
Większość zdjęć zawdzięczam facebook'owym fun pages:
Jestem z Woli
Moje Osiedle Koło
Offline
Użytkownik
do dzisiejszego wpisu zainspirowało mnie zdjęcie Ośrodka Karta (zamieszone kilka lat temu na ich fejsbukowym fanpage, zdjęcie autorstwa p. Hermana)
zdjęcie z lata 1939, wykonane zostało w ciekawym miejscu (pomoc Warszawska Identyfikacja)
do identyfikacji użyto niemieckiego zdjęcia lotniczego wykonanego po Powstaniu (widoczne zniszczenia)
osoby siedzą w miejscu gdzie jeszcze w 1935 był duży staw;
czerwona kropka Czorsztyńska 1, pub na Moczydle; w miejscu drewnianych zabudowań w środku kadru stoi dziś budynek Czorsztyńska 6;
na zdjęciu lotniczym z 1939 można obejrzeć całą panoramę Koła, widać na nim już tylko jego pozostałości największej glinianki;
https://www.warszawa.ap.gov.pl/1939/images/06-09.jpg
dziś siedzieli by ... gdzieś na górce (jak pisałem w poprzednich wpisach górka powstała w miejscu zasypanego największego stawu)
drewniane budynki po prawej stronie, na zdjęciu "Ośrodka Karta" to właśnie posesja Zawiszy 43 (hip. 302/118), dzisiejszy adres Czorsztyńska 6 - oznaczona na czerwono
zasypywanie stawu rozpoczęło się wiec ok 1936, potwierdza to notatka prasowa z 1939 (wymieniony Zawiszy 43 jest widoczny na zdjęciu)
zdjęcia z tego terenu, z przed II wojny, to olbrzymia rzadkość;
oto co udało mi się zebrać "z okolicy"
betonowe baraki "dla bezdomnych" przy ul. Zawiszy (przetrwały wojnę)
baraki nie zmieściły się w kadrze siedzącej grupy; za to jak się dobrze przyjrzymy po prawej stronie nad dachami baraków majaczy komin cegielni Oppeheima
widok baraków na Zawiszy...lepiej widać komin cegielni (obok wieży kościoła św. Wojciecha)
a jeżeli chodzi o komin, tak wyglądał widziany z okien budynku na Wolskiej, na pierwszym planie chłodnie Wolska 90; komin cegielni, ten po lewej
na koniec drewniany budynek Inowrocławska 3, który znajdował się obok niewidocznego na zdjęciu Inowrocławska 5, murowanego, wybudowany dla pracowników cegielni (autor zdjęcia, prawdopodobnie Minorski)
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (16.07.2023 18:09:38)
Offline
Użytkownik
kiedyś wreszcie trafię zdjęcie Oppeheima! a teraz dzięki roox, cegielnia Merenholtza Wolska róg Elekcyjnej próżniejszy Park Sowińskiego ... dla wprawnego oka, między belkami zrujnowanego dachu, widać komin na Glinkach
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (5.04.2019 22:19:38)
Offline
Użytkownik
Najstarsze jak dotąd, znane mi oznaczenie "glinianki" na Kole, na planie datowanym 1822 (wcześniej wyśledziłem ją ok 1856)
polecam stronę z planami Warszawy z lat 1703-1930
Zbiór map Warszawy 1703-1930 w archiwach francuskich
na planie widać ładnie Górczewską, odchodzącą ślepo od Młynarskiej; widać Płocką prawdopodobnie jeszcze wtedy drogę narolną oraz Moczydło-Gostyńską przecinającą skosem Górczewską; po prawo widać zbiornik wodny - nasze Glinki równolegle do Górczewskiej, na prawo od zbiornika, za pewne dzisiejsza Obozowa;
mapę w lepszej rozdzielczości można zobaczyć tu >>
"Plan odgraniczenin territorium miasta Warszawy od obwodu Warszawskiego"
Idąc tym tropem znalazłem na Polonie, mapę datowaną 1801-50 (na tym samym podkładzie są inne datowane ok 1820); gdzie obok "naszego" stawu/glinianki jest oznaczony "szlachtuz wojskowy" czyli rzeźnie
tym razem wybrałem obszar od zachodu dzisiejsza Elekcyjna/Ciołka od wschodu Płocka; po prawej Wolska, po lewej dzisiejsza Obozowa, przez środek biegnie Górczewska
cały plan na Polonie
https://polona.pl/item/plan-okolic-wars … o:metadata
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (14.04.2019 12:07:01)
Offline
Użytkownik
niedawno ukazała się ciekawa książka "Kamienica pod Geniuszem"
https://www.poczytaj.pl/ksiazka/kamieni … tom,423265
tu można kupić niedrogo
https://www.arkady.info/kamienica-pod-geniuszem.html
Autor K. Tom opisuje historię rodziny Oppenheim przez pryzmat rodzinnej kamienicy przez Królewskiej 31 (wspominam o niej we wpisach powyżej).
W prawdzie tematyka cegielni jest tylko jednym z wątków ale dla osób, które insertują się historią tej rodziny będzie to ciekawa pozycja
Ja uporządkowałem siebie kilka spraw
Autor przeprowadził badania geologiczne, dzięki temu wiemy z całą pewnością, że XIX- wieczni, warszawscy właściciele cegielni: Abram, Aron i Ber(ek) Oppenheim to rodzeni bracia Uszera;
tak więc możemy powiedzieć, że tej rodzinie zawdzięczamy dwa piękne parki w Warszawie, bo stawy w Parku Szczęśliwice to glinianki, pozostałości po cegielniach Arona i Berka (cegielnie Oppenheimów przestały tam działać ok 1914 wg książki K. Toma; produkcja, pod innymi właścicielami odbywała się do II wojny)
tak przy okazji, kto nie zna - polecam, fenomenalna strona z identyfikacją zdjęć, Ochota na Historię a na niej kilka zdjęć komina cegielni na Szczęśliwicach, zdjęć lotniczych samej cegielni i identyfikacji okolicznej zabudowy
http://och-historia.pl/szczesliwice/
Przy okazji "Braci Oppenheim", dowiedziałem się z powyższej publikacji, że często wspominany w moich wpisach Isser Kohen (firma Kohen & Oppeheim), był szwagrem Uszera (to chyba dość częsty zwyczaj w XIX wieku, przedstawianie męża siostry jako brata w nazwie firmy?)
Autor pochylił się również nad "prehistorią" rodziny; z książki dowiemy się o przodkach Uszera; mnie oczywiście zainteresował jego ojciec, Szlama Oppenheim, być może prekursor "cegielnianej potęgi" rodu. Prawdopodobnie swoje pierwsze doświadczenia z "gliną" zawdzięcza produkcji ceramiki na Solcu (dachówki, kafle, rury kanalizacyjne); pierwotnie, na podstawie "przewodnika Dzierżanowskiego" z 1869 myślałem, że na Solcu, Szlama miał swoją pierwszą cegielnię
Dzięki zainicjowaniu akcji, cały internet szuka cegielni na Solcu, nieoceniony M. Pogorzelski (fb: https://www.facebook.com/mokowawpl/ ), znalazł właściwe informacje:
Na podstawie powyższego "Przewodnika" można, założyć, że ojciec Uszera, był również w tym okresie, dzierżawcą "Cegielni Rządowej", pod ówczesnym adresem Jerozolimska hip 1600d (dziś to skrzyżowanie Grójeckiej i Dalekiej). Niestety w przewodniku wymieniony jest tylko "Oppenhejm", bez imienia. W 1869 brat Uszera, Abram był już dorosłym mężczyzną i może to on stawiał pierwsze kroki w przemyśle cegielnianym, dzierżawiąc cegielnie rządową?
Dla mnie największą, sentymentalną wartość ma "historia dotykana" przez pryzmat ludzi; autor książki przekazał mi zdjęcie, urodzonej we Francji w 1908 Janiny (Jeanne) z d. Oppenheim, zwanej przez rodzinę Niusią, wnuczki Uszera. W młodości mieszkała na Królewskiej 31 i może bywała na terenach cegielni dziadka? czyli przechadzała się, tak jak ja kilkadziesiąt lat później, po terenach dzisiejszego Parku Moczydło na Kole ....
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (8.10.2019 23:59:27)
Offline
Użytkownik
kiedyś jeden z kolegów "od cegielni" zażartował, że na temat Oppenheimów to mógłby doktorat napisać ... ja na to, potrzymaj mi piwo
zapraszam do osobnego wątku, o początkach cegielnianego biznesu rodziny Oppenheim, na Mokotowie
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/viewto … 540#p35540
Ostatnio edytowany przez marcinguzek (3.11.2019 13:53:28)
Offline