Kolejka Marecka - zaciekawiamy Warszawą

Ciekawe: będą zdjęcia kładek nad Żelazną i Sapieżyńską?.

Nie będę już niczego obiecywać. Gdyby się udało, zajrzę - jeśli nie, to nie.

Nie byłem, ale usłyszałem niedawno relację.  Aż pojechałem pierwszego maja na Chłodną, żeby nabrać pewności.  Brakuje słów. Jak łatwo niechlujstwem i preparowanymi na siłę rewelacjami zniszczyć swój olbrzymi autorytet... Teraz, biorąc do ręki Przewodnik po nieistniejącym mieście najpierw zaglądam do spisu treści - kto jest autorem rozdziału, do którego zamierzam zajrzeć. "Trzynastka" i kolaboranci; Życie gospodarcze; Wysiedlenie; Walka zbrojna - Barbara Engelking. Cóż za szczęście.

A merytorycznie. Pomijając inne drobiazgi. Spójrzcie na jakieś zdjęcie wykonane tam po jesieni 1941. Zachodnie słupy bram, stały na krańcach muru biegnącego środkiem Żelaznej - i zapewne (jeśli istniała taka potrzeba) na znacznej długości po prostu były doń przymocowane. Wystawało to ponad mur jakiś metr (na podstawie zdjęć, jeśli mur miał trzy metry - a chyba miał - słup wystawał w górę około 120 cm). Trzeba w takiej sytuacji puszczać odciąg nad połową ulicy? Kto chce, niech odpowie sobie sam. Brednie, z całym szacunkiem, brednie.

Aj, nic wielkiego. Dokładnie, taki niewielki haczyk w ścianie budynku Chłodna 25. O ile czegoś nie przekręcam, Pan L. ogłosił, że jeden z jego studentów dokonał odkrycia, iż biegł stamtąd odciąg do słupa, na którym zawieszona była jedna z obrotowych bram. Rzecz jest tak dęta i bezsensowna (znów - o ile czegoś nie przekręcam), że znany przypadek z krowimi łóżkami przestaje mnie dziwić.





(po dłuższej chwili )

Zapomniałem - a chciałbym podkreślić. Nic mnie nie wzburzyło, tylko zawsze mnie niezmiernie smuci upadek autorytetów.

Ciekaw jestem Twoich wniosków. Ja dziś szybciutko spojrzałem na to, co mi umykało wcześniej. Nam się wciąż jakoś wydaje, że haki na budynku Chłodna 25 pochodzą sprzed wojny... Oczywiście - tak nie jest. I nie twierdzę tak dlatego, że nie mają rozetek. Wystarczy spojrzeć na kilka okupacyjnych zdjęć. Kiedyś, słupy stały po obu stronach Żelaznej. Na południowo-zachodnim narożniku skrzyżowania Żelaznej z Chłodną, stały trzy słupy kratownicowe i jeszcze jedna rurowa pastorałka. A haków żadnych w elewacji budynku Chłodna 25, po prostu nie było - to też ładnie widać, dzięki jasnej okładzinie.

I tyle. Gdyby jakieś odciągi istniały (czego uzasadnienia nie dostrzegam - to były leciutkie bramy na bardzo solidnych słupach, w dodatku stojących przy murze i bardzo niewiele ponad jego krawędź wystających), byłyby najprawdopodobniej umocowane do słupów (trakcyjnych, czy oświetleniowych) - bo znacznie bliżej, korzystniejszy kąt i nie trzeba niczego kotwić w elewacji. A co do owego świadka... Świadkowie pamiętają różne rzeczy. Parę osób powinno sobie przypomnieć takie zdarzenie z pierwszego spaceru po dużym getcie: na Dzielnej spotkaliśmy starszego pana, który walczył w tamtych okolicach w Powstaniu. Pod fabryką Kamlera, upierał się, że jest to budynek Monopolu. Pamiętacie?