Forum Stowarzyszenia
Moderator
Jak już wczesniej się odgrażałem przeprowadziłem analizę okolic Powązek na podstawie map
(inną analizę przedstawia ta strona: http://sowa.website.pl/powazki/Varia/plany.html, polecam)
Powązki ok 1771r
Jak widać na planie są już Okopy Lubomirskiego (wybudowane w 1770r), teren dzisiejszych Powązek zajmują sady, w okolicy przyszłej ulicy Stawki, Niskiej widoczne są stawy (?) glinianki (?) przedzielone okopami.
Droga narolna (przyszła Karolkowa) łączy sie z drogą narolną skręcającą na północ (odpowiadającą lokalizacji póżniejszej Smetnej ) która łączy się na północy z drogą odpowiadającą ul Spokojnej (i dalej) traktem powązkowskim.
W okolicy skręcających traktów (obecnie Wawrzyszewskiej, Sołtyka, Smetnej) zaznaczono wzniesienie tereny, na innych mapach na tych terenach zaznaczono liczne wiatraki.
Po zachodniej stronie okopów na półnoć od przedłużenia Gesiej (na terenie dzisiejszego cmentarza) widoczne są zabudowania (folwark?)
Co ciekawe na tym planie widąć strumyk i zlokalizowane na terenie Powązek a wpadające do rzeczki Drny.
Na wschód od okopów widoczne są drogi narolne które w przyszłości staną się ulicami.
Powązki 1829r
cmentarze już powstały (Powązkowski 1790, Ewangelicki 1792 i Żydowski 1806)
Od północy widac zabudowę przy trakcie odpowiadającemu obecnej ul Burakowskiej, na zachód od niej widać ulicę (ob. Piaskową), ponadto trakt odpowiadający przyszłej ulicy Tatarskiej.
Cmentarz Powązkowski nabiera kształtu, tu obejmuje kwartały od 1 do 34 (stan na 1820r) na nim katakumby (przed 1792), kosciół Karola Boromeusza ( powstały pomiędzy rokiem 1790 a 1793), oraz budynek plebanii (?) widoczny na tej rycinie.
widoczny zarys półkolistego traktu (obecnej Wawrzyszewskiej) biegnący dalej ąż do Karolkowej i przedłużenia Gesiej, trakt (odpowiadający) Smetnej łączy się z Młynarską.
Zwracam uwage na zabudowania które na kolejnym planach będą widoczne na "zagięciu" Smetnej.
Co do cmentarza żydowskiego to trudno cokolwiek powiedzieć, (rysunek jest raczej schematyczny i nie odpowiada konkretnej lokalizacji. Jedynie co można wnioskować to to że nie przekraczał linji Karolkowej - Wawrszyszewskiej (może kwartały 1, 2 i 3).
Powązki 1848r
Cmentarz Żydowski powieksza się (prawdopodobnie) o kwartały 5 (może 7) 8, 9 i 10 i siega do "Smętnej" (kolor czerwony w ma. dodatkowych).
Powązkowski powiększa się do zabudowań przy Smetnej ( przyłączone w 1830r) oraz o kwartały od 35 do 54. Teren odpowiadający obecnym kwaterom 55 do 155 [kolor brązowy, patrz materiały dodatkowe] oraz 43, 44 [przyłączone w 1845r kolor fioletowy] i 46 do 67 [1844r, kolor żółty] nie są jest jeszcze użytkowane.
Jak widać "Wawrzyszewska" odcięta jest od "Karolkowej" powiększonym cmentarzem.
Powązki 1867r
Smętna już jest wytyczona (mur cmentarza), Cmentarz Powązkowski przybrał kształt zbliżony do obecnego (poza fragmentem przy ulicy Ostroroga) ulica biegnąca tam wzdłuż muru nosi nazwę Młynarskiej!
Cmentarz Żydowski powiększa swoja objetość, stykając się z powązkowskim (prawdopodobny kształt przedstawia linja niebieska).
Zwraca uwagę niezagospodarowana przestrzeń w środku cmentarza z zaznaczoną zabudową.
Powązki 1897r
cmentarz żydowski powiększył się o kwartały 49, 50 , 54 i 55 (kolor zielony w mat. dodatkowych - tam dokładnie widać zaznaczony płot).
materiały pomocnicze: http://wwwnet.prv.pl/powazki.rar 9MB
Ostatnio edytowany przez Daros (10.10.2010 13:18:26)
Offline
administrator
Wyrazy uznania Teraz nie bardzo mogę spokojnie obejrzeć, ale później...
Offline
Moderator
Przy okazji porównałem tą rycinę
z mapą z 1831 (pochodzącej z cytowanej wyżej strony internetowej):
Na rycinie po prawej stronie widoczny jest wiatrak, na mapie zaznaczony pomiędzy ulica Powązkowską, Piaskową i ulicą biegnącą wzdłuż powązkowskich baraków letnich ( Przasnyską) z tego można wnioskować, że inne wiatraki na mapach zostały zlokalizowane tam gdzie stały (a nie jako symboliczne oznaczenie).
To co nazywany ul Burakowską na tym planie opisana jest jako... Powązkowska i biegnie do fortu nr 98.
Fort 27 zlokalizowany był na zachód od "zagięcia" Smętnej (gdzieś pomiędzy obecnymi kwaterami H a 36).
Ponadto widoczne są glinianki w trójkącie pomiędzy Okopową a ulicą odpowiadającą ul. Stawki.
Ostatnio edytowany przez Daros (10.10.2010 14:06:58)
Offline
Moderator Kombinator
Czy ta Burakowska-Powązkowska to błąd (rozumiem, że raczej tak), czy na planach z tamtego czasu powtarza się takie nazewnictwo?
Offline
Moderator
zaruk napisał:
Czy ta Burakowska-Powązkowska to błąd (rozumiem, że raczej tak), czy na planach z tamtego czasu powtarza się takie nazewnictwo?
Na wcześniejszych mapach ulica ta nie jest podpisana, na późniejszych widnieje Burakowska. Wiec nic nie wiemy.
Offline
Moderator
Dzieki za mapy.
Pomiędzy mapa z 1848 a 1856r praktycznie nie ma różnicy (Cmentarz Powązkowski rożni się kwaterami od H do M, Cmentarz Żydowski jest taki sam).
Na mapie z 1879r pojawił się Muzułmański Cmentarz Tatarski (założony w roku 1867r) jest tez na planie z 1867 ale ten fakt przeoczyłem
Cmentarz Żydowski jest zbyt schematyczny.
Offline
Użytkownik
Wciągająca lektura, jutro znów powieki na zapałkach, wielkie dzięki.
Chciałbym jeszcze tylko w kwestii
Daros napisał:
(...) w okolicy przyszłej ulicy Stawki, Niskiej widoczne są stawy (?) glinianki (?) przedzielone okopami.(...)
dodać, że chyba jednak glinianki. Odnośnie jednego z tych zbiorników znalazłem tu http://pl.wikipedia.org/wiki/Ulica_Miła_w_Warszawie następującą informację:
"Przed rokiem 1873 wytyczono na nowo zachodni odcinek ulicy [Miłej], przecinając gliniankę istniejącą jeszcze kilka lat później." Nawiasem mówiąc, jakoś trudno mi to sobie wyobrazić, czyżby jakiś nasyp? Ale rzeczywiście na jednej z map wrzuconych przez Balcerka Miła przebiega po gliniance.
Ostatnio edytowany przez VCS-3 (13.10.2010 23:58:19)
Offline
administrator
Glinianki z pewnością, bo w okolicy działały cegielnie. Natomiast naturalne zbiorniki wodne też - zwłaszcza wówczas, Darek pisze o stanie na rok 1771 - mogły się tam wówczas jeszcze znajdować. W końcu takiemu wyglądowi tych okolic zawdzięczamy nazwę Muranów, której pierwowzór dzięki Belottiemu pojawił się zaledwie o sto lat wcześniej.
Offline
administrator
Jedna niewesoła - dla mnie - konstatacja. Korzystając z popularnych planów, raczej nie ustalę, jak się rozwijał żydowski cmentarz. Oto stan - rzekomo - z roku 1919:
Są zaznaczone, dość dyskretnie , granice oparte na północy o okolice św. Kingi i Smętną, jednak sam cmentarz ulokowano w części południowej - a sam doskonale wiem, że do tego czasu chowano już i przy północnym odcinku Smętnej i w okolicach na zachód od wylotu Niskiej. Fajną ciekawostką jest za to ulica stanowiąca przedłużenie Gęsiej na zachód od Okopowej. Było coś takiego? Nie wydaje mi się - a może jednak?
Offline
Moderator
Czy była ulica? trudno powiedzieć. Na pewno na wielu mapach zaznaczone jest połączenie od Okopowe (przedłużenie Gęsiej) do Karolkowej i dalej Młynarskiej.
Widać to na planach z 1827, 1848r i 1879.
ja widać na tym planie z 1848r Gęsia jeszcze nie dochodzi do Okopowej a wzmiankowane drogi są.
Wg mnie są to pozostałości starych traktów które nigdy nie zostały oficjalnie uregulowane/nazwane a były używane, dlatego pojawiają się na różnych mapach.
Przykładem może być niedaleka ulica Długosza. Uregulowana została tylko do Młynarskiej mimo że planach miała być przedłużona do Okopowej róg Wolność. Przed wojną funkcjonował odcinek od Młynarskiej do Karolkowej, na pewno był przejezdna do południowej bramu Cmentarza Ewangelickiego.
Od Karolkowej do Okopowej były ogródki (widoczne na zdjęciach z 44r) ale już na ortofotomapie z 45 widać wyraźnie "dziki" przejazd do Okopowej.
http://www.mapa.um.warszawa.pl/mapa/Map … S=2000&O=0
Ostatnio edytowany przez Daros (15.10.2010 06:51:29)
Offline
Moderator
Może ktoś się zastanawiał nad takim, dziwnym "wybrzuszeniem" w wale w kwadracie Przedłużenie Gęsiej, Ka rolkowa, przedłużenie Pawiej?
1827
1848
1887
była to Pracownia Ogni Wojennych z prochownią.
"przylegająca do cmentarza luterańskiego od wschodu, otaczał wał ziemny, dorównujący wymiarami wałowi wokół całego miasta. Od północy przylegał do niej cmentarz żydowski."
Offline