Forum Stowarzyszenia
administrator
Burz± mur na ty³ach szko³y przy Stawkach: http://m.warszawa.gazeta.pl/warszawa/1, … ECIA_.html (mia³em w to miejsce ju¿ nie zagl±daæ, ale taki k±sek mi podrzucono, czujê siê trochê usprawiedliwiony ). Okrzyki siê ró¿ne podnios³y, ¿e zamach na ¶wiadka historii, ¿e to mur Umschlagplatzu...
Wed³ug ustaleñ historyków i badaczy, mur istnia³ w czasie drugiej wojny ¶wiatowej i w 1942 r. zagradza³ teren Umschlagplatzu, na którym Niemcy przetrzymywali tysi±ce warszawskich ¯ydów przed ich deportacj± do obozu zag³ady w Treblince
Pytano ró¿nych m±drych ludzi. M±drzy ludzie nie wiedz±, nie s± pewni (a w ogóle, to ³adny mur, ze starej ceg³y, z drutem kolczastym, cudeñko). Jeden jedyny Kuba od razu napisa³ pod spodem, ¿e to nic z tych rzeczy, ale mu siê dosta³o, bo zbyt szybko przeanalizowa³ a m±drzy ludzie nie wiedz±...
Có¿... Owszem, ³adny mur i szkoda mi go trochê, bo ³adny. Prywatnie, od ca³kiem dawna wiem, ¿e to ogrodzenie bazy PKS, nie Umschlagplatzu. I nie trzeba lat bycia Wielkim Zas³u¿onym Varsavianist±, ¿eby to w ci±gu paru minut stwierdziæ.
Offline
A w którym roku powsta³a baza PKS i stacja paliw?
Nota bene mur, wg o¶wiadczenia pana architekta, czy jako¶ tak, nie zosta³ zburzony, tylko "po³o¿ony" przy okazji czyszczenia placu z drzew zas³aniaj±cych ten¿e mur, a uprzednio zrobiono jego dokumentacjê fotograficzn± i jak±¶ tam.
Teraz czyszczone s± ceg³y, z których ca³o¶æ ma zostaæ zrekonstruowana. Wszystko zrobiono w celu "lepszego wyeksponowania obiektu dla wycieczek odwiedzaj±cych Pomnik Umschlagplatz."
Swoj± drog± co do jednego wszyscy s± zgodni - bez wzglêdu, kiedy powsta³ ten mur z pewno¶ci± do jego budowy wykorzystano ceg³y z okolicy, a poza tym doskonale komponuje siê z histori± tego miejsca, no i uzupe³nia niew±tpliwe braki, jakie tu powsta³y w czasie ostatniej wojny.
Offline
administrator
Kiedy powsta³a baza, nie wiem - ale mo¿na uznaæ j± za ostatniego u¿ytkownika muru (jej siê przydawa³, i te druty kolczaste na wierzchu te¿ by³y istotne). £adnych parê lat temu mia³em przez chwilê nadziejê, ¿e to ogrodzenie z epoki - niestety, prêdko siê okaza³o, ¿e nie. Owszem, ceg³y byæ mo¿e miejscowe, w koñcu trochê ich w okolicy le¿a³o, jeszcze w latach sze¶ædziesi±tych.
Offline
Wg wypowiedzi - dok³adnie nie pamiêtam, bo to rano s³ysza³em w tivi - tego architekta, mniej istotne by³y druty kolczaste, natomiast zwracali uwagê na zachowanie "czapy" muru i jakich¶ istotnych z historycznego punktu widzenia uchwytów na szczytach s³upków, czy mocowañ - jak wspomnia³em, nie pamiêtam dok³adnie.
Trochê ¶miesznie, bo wczoraj tam akurat przechodzi³em - za pomnik te¿ zagl±da³em, ale na podwórko ju¿ nie - i nie zauwa¿y³em ¿adnych prac
Dopiero w necie przeczyta³em co siê sta³o. Chyba szybko im posz³o z t± wycink± i k³adzeniem muru.
Offline
administrator
Od strony pomnika, tego muru nie widaæ. Zas³ania go poprzeczne skrzyd³o budynku.
Offline
http://warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,34 … #LokWawTxt
Wspominaj± jakie¶ niemieckie zdjêcia lotnicze z czasów wojny, na których mur jest widoczny.
Tak czy siak, ³atwiej wycieczkê tu podprowadziæ i pokazaæ, wiêc dobrze, ¿e go zachowaj±.
¯eby tylko z pustaków go nie odtworzyli, tak, jak mur Carnota w Forcie Traugutta
Offline
administrator
Po kolei - choæ trochê nie po kolei
Najpierw prywata:
weldon napisał:
Tak czy siak, ³atwiej wycieczkê tu podprowadziæ i pokazaæ, wiêc dobrze, ¿e go zachowaj±.
Có¿, mnie takie podej¶cie nie odpowiada i czego¶ takiego nie praktykujê. Je¶li co¶ nie istnieje - o co w Warszawie nietrudno - uczciwie mówiê, ¿e tego ju¿ nie ma. Je¶li zacznê ludziom kiedykolwiek pokazywaæ cokolwiek i mówiæ (¶wiadomie), ¿e to co¶ innego, bêdzie to zdarzenie powa¿nym argumentem za eutanazj±. Jak dla mnie, mog± mur odnowiæ, bo ³adny. Pokazywaæ go jako muru Umschlagplatzu nie zamierzam, gdy¿ nie móg³bym siê pó¼niej spokojnie ogoliæ a zapuszczenie d³ugiej siwej brody mnie nie poci±ga
(aha, wiem, ¿e to nieprofesjonalne , ale taki profesjonalizm kompletnie mnie nie interesuje)
Teraz fakty.
weldon napisał:
Wspominaj± jakie¶ niemieckie zdjêcia lotnicze z czasów wojny, na których mur jest widoczny.
Odno¶ny fragment:
(...) Jakub Wac³awek (...) Na dowód, ¿e to autentyk pamiêtaj±cy okupacjê i tragediê ¿ydowskiej spo³eczno¶ci, pokaza³ niemieckie zdjêcia lotnicze. Widaæ na nich liniê ceglanego ogrodzenia.
Niestety, takiego zdjêcia nie posiadam, nie widzia³em, b±d¼ nie kojarzê. Niemniej, ¿adne to nieszczê¶cie. Nie kwestionujê twierdzenia, ¿e mur móg³ tam staæ w roku 1942, czy 1943. Móg³. Tyle, ¿e my siê zastanawiamy, czy ten obecny jest tamtym autentykiem. Có¿ wiêc prostszego, jak spojrzeæ na zdjêcia, do których dostêp posiadamy? Gdyby mur by³ ten sam - i istnia³ w czasie okupacji - z pewno¶ci± by³by widoczny na zdjêciach z roku 1945. Spójrzmy.
Plan ogólny:
Tu ju¿ widaæ, ¿e fragment biegn±cy równolegle do Stawek wiosn± 1945 z pewno¶ci± nie istnia³.
Przybli¿my, gdy¿ niektórzy maj± w±tpliwo¶ci co do fragmentu prostopad³ego do budynku szko³y:
Tu co¶ niewyra¼nie widaæ, na wschód od ¶rodkowego ryzalitu. Za³ó¿my, ¿e która¶ z tych plam ma co¶ wspólnego z murem. Poprowadzi³em liniê przez jasny ¶lad najdalej odsuniêty w kierunku wschodnim i drug±, równoleg³±, na wschodnim krañcu budynku. Na tym widoku ³atwo to uczyniæ, bo ujêcie jest ca³kiem prostopad³e do powierzchni terenu. Efekt poni¿ej:
Za pomoc± miarki dostêpnej w Google Earth, zmierzy³em odleg³o¶æ domniemanego muru od wschodniej krawêdzi budynku. Wysz³o jakie¶ 23 (25?) m. Wielko¶æ do zapamiêtania.
Teraz stan obecny:
Tu widaæ mur wzd³u¿ budynku, którego w 1945 nie by³o z pewno¶ci± (i nie stoi on na ¿adnym starym fundamencie, bo w 1945 r. by³a to ju¿ niemal linia szczytów baraków - mo¿na to zmierzyæ). Widaæ te¿ fragment prostopad³y, dobrze widoczny choæby dziêki linii drzew. Narysujmy linijki, jak w przyk³adzie powy¿szym (oczywi¶cie, uwzglêdniaj±c pochylenie obrazu, st±d nieco inna procedura, linie id± po powierzchni ziemi):
Wychodzi 18 metrów. Wspó³czesny mur jest o dobre 4 metry (mo¿e odrobinkê wiêcej) bli¿ej wschodniej ¶ciany budynku szko³y, ni¿ domniemany mur Umschlagplatzu ze zdjêcia z roku 1945. To nie ¿arty, to nie z³udzenie, ró¿nica wynosi oko³o (w³a¶ciwie, ponad) 20%. Ergo, to nie ten obiekt. cbdo
Jeszcze, dla konsekwentnych niedowiarków, zdjêcie Krzysztofa Bielawskiego:
Jak widaæ, mur celuje w budynek szko³y na wysoko¶ci siódmej osi, licz±c od wschodu. Spójrzmy na obrazki z czerwonymi linijkami, nie powinno byæ ju¿ ¿adnych w±tpliwo¶ci.
Jeszcze dwa s³owa dopiszê, nieco pó¼niej.
Offline
administrator
Dopisek.
We wspomnianej notce jest te¿ fragment powo³uj±cy siê na jeszcze jeden "dowód":
Zaznaczona jest ona równie¿ jako "mur Umschlagplatz" na mapach opracowanych przez Paw³a E. Weszpiñskiego i do³±czonych do ksi±¿ki "Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniej±cym mie¶cie" Barbary Engelking i Jacka Leociaka.
Pozwoli³em sobie zeskanowaæ:
Widaæ, prawda? Plan byæ mo¿e operuje pewnymi uproszczeniami, chocia¿... Plany pana Weszpiñskiego s± porz±dne, naprawdê. Zreszt±, gdyby teren Umschlagplatzu by³ od strony wschodniej zamkniêty w tej okolicy, mur postawiony na przed³u¿eniu wschodniej ¶ciany szko³y by³by bardziej logiczny, ni¿ ten, w okolicy ¶rodka budynku. Sk±din±d, zdjêcia z roku 1945 zdaj± siê ¶wiadczyæ, ¿e faktycznie mog³o tak byæ - mam na my¶li przed³u¿enie muru w lewo od bramy zamykaj±cej Stawki.
Odnoszê nieodparte wra¿enie, ¿e ten mur po prostu musi tam byæ. On siê przyda, nie nale¿y g³o¶no mówiæ, ¿e to nie ten. Gdy nie wiadomo, o co chodzi... wiadomo.
I jeszcze jedno. Oczywi¶cie, przy okazji powraca kwestia liczb. Liczby pomordowanych to niby tylko liczby, powy¿ej jednej bezsensownej ¶mierci zaczyna siê ju¿ statystyka, wiadomo. Mimo wszystko, kiedy siê ju¿ liczbami operuje, ³adniej jest podawaæ prawdziwe, czy choæby do prawdy mo¿liwie zbli¿one. Zwykle siê upowszechnia³o okr±g³e brednie, jakoby ze Stawek wywieziono w 1942 do Treblinki 300 tys. ludzi, tu ju¿ widzê ponad 300 tysiêcy, pewnie za dwadzie¶cia lat zrobi siê z tego pó³ miliona. A nie mo¿na by tak, choæby przez szacunek dla ofiar, podawaæ tych potwierdzonych 254 tysiêcy? To i tak ca³kiem sporo.
Offline
¦wietny wywód
Dziêkuje.
Mnie zastanawia³o, aczkolwiek nie jest to ¿aden dowód, do¶æ solidne, na podmurówce, wykonanie tego muru.
Zdaje siê, ze gdyby powstawa³ w podobnym okresie, co mur getta, to by³by to wyj±tek na tle pozosta³ych konstrukcji?
Mnie cieszy, ¿e w ogóle kto¶ siê w Warszawie czym¶ takim interesuje i ¿e miasto jako¶ tam na to reaguje.
Mo¿e to jakie¶ ¶wiate³ko w tunelu?
Co do opisu ilo¶ci wywiezionych to siê nie wypowiem, bo nie wiem kto i czemu zamie¶ci³ taki. Poprzednio by³o "setki tysiêcy".
Mówiæ, ¿e to "mur Umschlagplatz" w nie¶wiadomo¶ci to nie grzech. Gorzej, jak siê wie i robi to ¶wiadomie, a to mi nie grozi.
Szczerze mówi±c, to i tak ma³e przewinienie w porównaniu z tym, jak niektórzy twierdz±, ¿e na Towarowej siê osta³ kawa³ek muru getta
Inna sprawa, ¿e u nas to siê niemal ca³y czas albo k³amie, albo trzeba by mówiæ "to zast±pi³o, to symbolizuje, to powsta³o na miejscu" czego¶,
czego de facto nie ma, wiêc si³± rzeczy trzeba sobie pewne rzeczy upraszczaæ.
Jakby siê skoncentrowaæ tylko na oryginalnych pozosta³o¶ciach, to by cz³owiek wiêcej milcza³, ni¿ mówi³
Pozdrawiam
Offline
administrator
No, z murami getta nie jest jeszcze tak tragicznie - tylko jedne s± modne a inne niezbyt wygodne .
Co do liczb. Wed³ug danych niemieckich, z Umschlagplatzu w akcji letniej 1942 r. wywieziono 253742 osoby. (Engelking, Leociak, Getto warszawskie..., Warszawa 2001, s. 689)
S³ynne trzysta tysiêcy bierze siê z niechlujnej interpretacji danych Rady ¯ydowskiej, która oszacowa³a zmniejszenie siê liczby mieszkañców getta w okresie od lipca do wrze¶nia 1942. Z tym, ¿e uwzglêdniono tu 10300 zmar³ych i zabitych podczas akcji, 11580 wywiezionych przez Leszno 109 do obozów pracy oraz tych, którzy w tym czasie przedostali siê na stronê aryjsk±. Owszem, ze Stawek wywo¿ono mieszkañców getta tak¿e w styczniu 1943 (bodaj¿e nieco poni¿ej 5 tys.) i podczas walk wiosennych (wg Stroopa 6929 do Treblinki). Jakie¶ transporty mia³y te¿ st±d miejsce na Majdanek oraz do obozów pracy w Trawnikach i Poniatowej (z arytmetyki wychodzi, ¿e w sumie oko³o 42 tysiêcy ludzi, ale wprost opisanej tej liczby w tej chwili sobie nie przypominam, mog³o to wygl±daæ jako¶ inaczej). Tych ostatnich zreszt±, pracowników szopów ewakuowanych do Trawnik i Poniatowej, ja bym osobi¶cie - bez wzglêdu na ich los pó¼niejszy - nie dopisywa³ do liczby wywiezionych wprost do o¶rodka zag³ady.
Offline
Z warszawskimi ofiarami zawsze tak by³o, ¿e z jednej strony, starano siê zacz±æ z wysokiego C, a potem obni¿ano loty, albo, odwrotnie, poprzez zwiêkszanie ofiar pochodzenia ¿ydowskiego obni¿ano ilo¶æ warszawiaków, którzy stracili ¿ycie w czasie tej wojny.
Nieraz, kiedy wspomnê o ofiarach poniesionych przez Warszawê s³yszê "przecie¿ po³owa to ¯ydzi" :?
Niedawno odby³em spacer "murami". W zasadzie, jakby siê kto chcia³ przyczepiæ, to mo¿na by podwa¿yæ wiarygodno¶æ ka¿dego z tych miejsc, tym bardziej, ¿e dla odseparowania getta u¿yte zosta³y równie¿ istniej±ce wcze¶niej (a wiêc i pó¼niej, po jego likwidacji) ogrodzenia.
Na ¯elaznej, tam gdzie jest tablica Kurpiñskiego, te¿ jest takie miejsce, gdzie w sumie: nie wiadomo, ale, mo¿e, prawdopodobnie ... Broniæ-nie broniæ? Pokazywaæ-nie pokazywaæ?
Offline
administrator
Masz na my¶li ¯elazn± 83? Ja ten murek pokazujê, z przekonaniem. O tyle nie do koñca jest on prawdziwy, ¿e mocno zosta³ parê lat temu wyremontowany, gdy¿ w stanie znajdowa³ siê rozpaczliwym. Ale to autentyk, godny upamiêtniania.
Stan z roku 2007:
A z tymi mo¿liwo¶ciami (rzetelnego) podwa¿enia autentyczno¶ci, te¿ nie wszêdzie jest a¿ tak ¼le.
Offline
Nie dam sobie g³owy uci±æ, ale chyba chodzi³o mi o 91 ewentualnie 81.
Teraz nie pamiêtam, przy którym to by³o dok³adnie skrzy¿owaniu
Ten "mój" jest widoczny tylko przez bramê, a do tego "twojego" zdaje siê, ¿e jest dostêp.
Oczywi¶cie je¶li nie liczyæ band piwoszy pod chmurk±
Od Ogrodowej tam w³azi³em kilka razy i jako¶ zazwyczaj trafia³em na jak±¶ grupkê
Wybieram siê na spacer do MH¯P i na plac Saski, to mo¿e wrócê ¯elazn± i zrobiê zdjêcia.
Offline
administrator
Owszem, teraz (i od paru ju¿ lat) chyba tylko przez bramê. Z ty³u co¶ nieco¶ wybudowano i sporo siê pozmienia³o. To jest ostatni budynek przed Lesznem, id±c od Ogrodowej.
Offline
¯elazna 91.
Nie mam dok³adnego planu granicy getta, ale na jednym z nich budynki z naro¿nika Leszno/¯elazna: chyba Leszno 81, 78, ¯elazna 93, 91 nale¿± do getta.
Mur jest na posesji ¯elazna 91 i wygl±da, ¿e istnia³ tu przed wojn±.
To o nim s³ysza³em, ¿e móg³ swego czasu stanowiæ mur graniczny getta.
Offline
administrator
Zaprawdê, powiadam Wam, nigdy nie wiadomo, co (i dlaczego) cz³owiek g³upiego uczyni. Zachodzê w g³owê i nie mogê siê po³apaæ, sk±d mi siê wziê³o parê postów wy¿ej to 83. Oczywi¶cie, ¿e 91.
¯e granica posesji by³a granic± getta, widaæ choæby tu:
a, ¿e jest spora szansa na autentyczno¶æ muru, pokazuje zamieszczona przeze mnie nieco wy¿ej fotka sprzed siedmiu lat. Niezbitej pewno¶ci nie mam, bo nie trafi³em dotychczas na lotnicze zdjêcie z odpowiedniego okresu, na którym podwórko nie tonê³oby w cieniu - my¶lê jednak, ¿e to autentyk.
Offline
Mia³em pewne podejrzenia, ¿e to ten sam mur, ale mój wygl±da³ lepiej
Jeszcze wracaj±c do Umschlagplatz - swoj± drog± durnowat± dzi¶ mamy m³odzie¿ - us³ysza³em przypuszczenie, ¿e mur mo¿e nie by³ ogrodzeniem samego placu, ale ¿e czê¶ciowo stanowi³ pozosta³o¶æ po znajduj±cych siê tutaj barakach ustawionych wzd³u¿ bocznic, co spowodowa³o to "przesuniêcie" w stosunku do widocznego na fotoplanie muru, ale patrz±c na zdjêcia wydaje mi siê to jeszcze bardziej naci±gan± wersj±.
Pozostaje jeszcze przypuszczenie, ¿e do jego budowy u¿yto cegie³ co najmniej ze zburzonych tutejszych kamienic i to jest chyba najw³a¶ciwsza teza
Offline
administrator
Pozosta³o¶ci± baraków nijak ów mur byæ nie mo¿e, to faktycznie zdecydowanie marny pomys³. ¯e materia³ mo¿e byæ miejscowy, wspomina³em, wierzê g³êboko. Komu by siê chcia³o targaæ ceg³y nie wiadomo sk±d, kiedy wystarczy³o siê schyliæ. Osiedle na po³udnie od Stawek wybudowano w po³owie lat sze¶ædziesi±tych, do tego czasu (gdzie¶ mia³em ³adne zdjêcie) okolica wygl±da³a niemal jak w roku 1945.
Offline