Kolejka Marecka - zaciekawiamy Warszawą

RĂłwnie dobrze mogÂło to byĂŚ coÂś pod publiczkĂŞ, na zamĂłwienie propagandy, Âżeby w caÂłej Polsce albo dla jakiejÂś komisji akurat przebywajÂącej w Krakowie zrobiĂŚ show o dobrym traktowaniu.

@weldon - nie s¹dzê, gdy¿ akurat M. Kohn& Z. Heller mieli na swoim koncie parê jak najbardziej rzeczywistych inwestycji w getcie (no i byli jednymi z niewielu dobrze sytuowanych w getcie ludzi dziêki swoim mniej lub bardziej legalnym koncesjom na wwóz do getta produktów ¿ywnoœciowych). Poza tym pod publiczkê raczej nie pisze siê w G¯, zw³aszcza, jak 400 tys. warszawskich ¯ydów mog³oby siê przekonaÌ naocznie o nieprawdziwoœci wiadomoœci. Z moich doœwiadczeù z G¯ wynika, ¿e ta gazeta unika wprost nieprawdziwych wiadomoœci, a raczej unika niemi³ych tematów. (A tak¿e owija w bawe³nê - uznaj¹c np. œmiertelnoœÌ 3% miesiêcznie wœród przesiedleùców uwa¿a za "doœÌ nisk¹" - ale przytacza sam¹ bazow¹ statystykê, wiêc sprawny czytelnik spokojnie czyta³ pomiêdzy wersami.)

Ok, problem udaÂło siĂŞ rozwiÂązaĂŚ:

Samuel Puterman (pamiĂŞtnik leÂży w archiwum ÂŻIH) zapisaÂł, Âże pod adresem Leszno 46 znajdowaÂły siĂŞ hale targowe utworzone przez Kohna na 100 stoisk.

http://warszawa.getto.pl/index.php?mod= … id=miejsca

A jeszcze do adresu Leszno 44
1. W "Przewodniku" przejrza³em spisy lokali i znalaz³em tam: zak³ad produkuj¹cy art. ³¹cznikowe (Ernst) w 1941 r., Pierwsz¹ Halê Nowoczesn¹ Kohna i Hellera, ogródek kawiarni "Pod Fontann¹" (przy czym sam lokal jest adresowany na Leszno 15)

2. Irena Birnbaum w swoim pamiêtniku napisa³a, i¿: pod adresem Leszno 44 znajdowa³a siê fabryka "Marcel", której okna piwnicy wychodzi³y na ogródek kawiarni "Pod Fontann¹". Irena Birnbaum zapisuje dalej: "Fabryka <Marcel> znajdowa³a siê ju¿ pod zarz¹dem Sigmunda" (s.66) - co przyporz¹dkowuje do 24 VII, zaœ póŸniej wspomina: "Kilka razy odbywa³y siê ju¿ blokady domu, w którym mieœci³a siê fabryka. [...] Wszystko przesz³o jakoœ szczêœliwie. Tymczasem fabryka zosta³a przejêta przez firmê <Kon i Heller>, w³asnoœÌ dwóch os³awionych kolaborantów ¿ydowskich." (s.72). Po œmierci obu "Fabryka <Marcel> dosta³a siê pod trzeci z kolei zarz¹d. By³ to wydzia³ transportowy Toebbensa" (s.88). W tym okresie jest ona warsztatem kuœnierskim pracuj¹cym na rzecz armii. Dalej (ale niestety w nieokreœlony sposób) zostaje ona przejêta przez Schultza - u którego bêdzie pracowa³a od bli¿ej nieokreœlonego momentu przed selekcj¹ z 6-10.09.1942. Po akcji pracuje nadal w fabryce "Marcel"... i tu niestety rodzi siê problem, bo odnosi siê do niego jako do "centrali" szopu. Która mieœci siê pod numerem 44/46 ... ale na Nowolipiu.

3. Ca³y ten powy¿szy wywód wyci¹gniêty z pamiêtnika p. Birnbaum uzna³bym za s³abe Ÿród³o - autorka gubi siê z chronologi¹ i niektórymi miejscami, gdyby nie fakt, i¿ Jonas Turkow zanotuje, i¿ (tu i dalej opieram siê na skrótach relacji z bazy warszawa.getto.pl) mieœci³ siê tam ogródek letni kawiarni "Pod Fontann¹", zaœ Karolina Marek zapisze, i¿ mieœci³o siê pod tym adresem biuro Toebbensa (póŸniej zajête przez oficera Werterfassung) zaœ obok znajdowa³ siê niewielki ogródek, a sam budynek mia³ schron (wspominany równie¿ kilkukrotnie przez p. Birnbaum), a ona sama mia³a w tym budynku pracowaÌ.

Klocki do poskÂładania - czy rzeczywiÂście fabryczka przechodzi co chwila z rÂąk do rÂąk? Jak (i kiedy) przechodzi on z rÂąk Schultza do Toebbensa (relacja p. Birnbaum nie tÂłumaczy tego)? Czy Werterfassung jest kolejnym zajmujÂącym ten budynek?

Jeœli ktoœ wie coœ wiêcej / ma na sk³adzie pisaninê Turkowa / skopiuje w ¯IH relacjê Karoliny Marek / ma po prostu garœÌ przemyœleù - zapraszam do dyskusji. A ja wracam do G¯ wyci¹gaÌ kolejne artyku³y i ciekawostki. Wybaczcie masê tekstu - nie uda³o mi siê tego bardziej streœciÌ, a uzna³em przypadek za ciekawy.