Kolejka Marecka - zaciekawiamy Warszawą

zainspirował mnie roox, który wygrzebał na NAC takie oto zdjęcie

to pozostałości cegielni Zelamna Mernholtza na terenie dzisiejszego Parku Sowińskiego;
To sprawa dość dobrze opisana ale zdjęcie samej cegielni widzę po raz pierwszy! (przecudnej urody zresztą!)

napisałem kiedyś kilka słów na Facebook o tej cegielni ale na fejsie wszystko "ginie" (sam maiłem problem żeby znaleźć własny tekst lol)
kto zainteresowany dyskusją głownie w temacie jakie cegły tam produkowano polecam cały wątek na fejsbukowym peju Cegły z Sygnaturami
https://www.facebook.com/groups/4869855 … 290778148/

Sam tekst i zebraną ikonografię zaprezentuje tu - łatwiej będzie ?

Jak zwykle zacznijmy od jakieś Księgi Adresowej Królestwa Polskiego, w tym wypadku 1908
Cegielnia działa, ma się dobrze, zatrudnia 50 robotników. Pobliska Cegielnia Oppenheima na terenie dzisiejszego Parku Moczydło zatrudniała ok 80 osób i miała zdolność produkcyjną 3 mln cegieł rocznie. Możemy założyć że Merenholtz produkował ok 2 mln, piec Hoffmanowski na zdjęciu z NAC rzeczywiście nie jest duży.

dość późna wydaje się data założenia cegielni; cegielnia produkowana prawdopodobnie cegły z sygnaturą ZM (inicjały właściciela); to dość popularne cegły w Warszawie, szczególnie na Woli. Przy niedużym zatrudnieniu i niewielkim piecu trochę trudno uwierzyć żeby wyprodukowała tak dużo cegły ZM (w stosunku do innych większych cegielni). Podobno była jednym z dostawców cegieł na Kolonię Wawelberga, której rozpoczęcie budowy rozpoczęło się w właśnie w 1898. Mam prywatną teorię, że po śmierci Zelmana Merenholca i postępowaniu spadkowym założono firmę "Sukcesorowie Merenholtza" (czy jakoś podobnie) i to jest ta data.

następnie przydało by się udowodnić, że obiekt na zdjęciu z NAC to rzeczywiście ta cegielnia (choć jak pisałem, to sprawa dość obszernie opisywana w literaturze i prasie)
Inny rocznik mamy mniej więcej dokładny adres "Wola 41".

Jest rok 1905 więc mamy do czynienia z tak zwaną "Wolą pod gminą", adresy to nr hipoteczne

W taryfie 1930 odnajdujemy adres policyjny. Ciekawe że autorzy uznali że jest to sukcesja Zelmana od imienia, mam teorię że pomylili z Dawidem Zelmanem, którego sukcesją była cegielnia dalej na zachód, na terenie dzisiejszego cmentarza pomnika Polegli- Niepokonani.

Budynek Elekcyjna 1, widoczny na zdjęciu NAC też należał rónież do sukcesorów Zelmana Moerenholtz. Ciekawe czy był zbudowany z cegieł z jego cegielni?

Rzut oka na plan z 1936, z numerami działek hipotecznych

Widać działkę "Wola 41" (na historycznej UM jest również fragment samej cegielni) a obok zarys glinianki pod adresem Wola 40 która też należała do sukcesorów pana M.

mapę okolicy z 1936 można obejrzeć pod tym adresem:
http://mapa.um.warszawa.pl/mapaApp1/map … ff0061cx54

Dzięki nakładce na zdjęcia współczesne, postawiłem czerwoną kropkę na gliniance, która jest obecnie niecka amfiteatru w Parku Sowińskiego


Wg mnie cegielnia nie przetrwała I wojny. Nie spotkałem się z żadnymi informacjami o produkcji po pierwszej wojnie. Na koniec ładne ujęcie Wolskiej podobno z 1918, zrobione z okolic budynku Wolska 105 na horyzoncie, po prawej stronie, majaczy komin Merenholtza

Ostatnio edytowany przez marcinguzek (12.04.2019 22:07:41)