Forum Stowarzyszenia
administrator
Tak, to miałem na myśli.
Offline
Moderator
Drążąc temat bram, na Lesznie naliczyłem ich 4.
1. Pierwsza powstała po 15 XI 1940r (kolor granatowy )
Cechy charakterystyczne:
• Numer bramy 3
• Szlabany w pasy (charakterystyczny dla wszystkich bram w początkowym okresie)
• Element podtrzymujący szlabany (?) pomiędzy torami.
• Płot omija budynek „Collegium”
2. Następnie brama (i płot) uległa nieznacznej modyfikacji (kolor jasnoniebieski) (kiedy?)
Cechy charakterystyczne:
• Brak numeru bramy
• Usunięto szlabany oraz element je podtrzymujący (celem ułatwienia komunikacji?)
• Zmiana przebiegu płotu przy „Collegium”
3. kolejny etap po wyłączeniu obszaru na zachód od Żelaznej (kolor różowy)
Cechy charakterystyczne:
• Mur zlokalizowany pomiędzy zachodnimi szynami tramwajowym
• Numer bramy 2
• Murowana wartownia po północnej stronie.
4. Ostatnia brama właściwie przy ulicy Żelaznej (kolor wrzosowy) pomiędzy murem na Lesznie a murem na Żelaznej (z wykorzystaniem istniejącej wartowni).
Nasuwają się 2 pytania:
czy kamienicą Leszno 79 róg Żelaznej 93 oddzielono płotem od samego początku? (wydaje się, że tak)
niejasny jest przebieg płota w okolic "Collegium", czy płot dochodził do muru "Collegium" jak wynika ze zdjecia? czy biegł dalej wzdłuż Żelaznej?
Offline
Użytkownik
Daros napisał:
Drążąc temat bram, na Lesznie naliczyłem ich 4.
[url]4. Ostatnia brama właściwie przy ulicy Żelaznej (kolor wrzosowy) pomiędzy murem na Lesznie a murem na Żelaznej (z wykorzystaniem istniejącej wartowni).
Nasuwają się 2 pytania:
czy kamienicą Leszno 79 róg Żelaznej 93 oddzielono płotem od samego początku? (wydaje się, że tak)
niejasny jest przebieg płota w okolic "Collegium", czy płot dochodził do muru "Collegium" jak wynika ze zdjecia? czy biegł dalej wzdłuż Żelaznej?
Odpowiedzi poniższe nie daje, ale zerknąć warto
Offline
Moderator
Pytania moje dotyczyły płota czyli wczesnego etapu powstawania getta.
Natomiast Twoje zdjęcie jest b. ciekawe pokazuje, że od tej strony nie było wejścia na teren getta
natomiast na tym zdjęciu widać coś jakby bramę z boku wartowni.
A na "Ostatnim spojrzeniu" wygląda to jeszcze inaczej
pojawia się drugi budynek wartowni(?) i wjazd od Żelaznej!
Offline
Moderator
Jak się spojrzy na te 2 zdjecia
to widać, że od bramy płot się wyginał (mniej więcej tak jak chodnik) czyli płot nie stykał się z murem "Collegium" tak jak narysowałem.
Offline
administrator
Daros napisał:
Twoje zdjęcie jest b. ciekawe pokazuje, że od tej strony nie było wejścia na teren getta
To jest zdjęcie z okresu schyłkowego, po 15 sierpnia 1942 - brama była tam, cały czas. I to jest właśnie ta przerwa pod daszkiem. 110% pewności (co do bramy) nie mam, ale rzecz jest logiczna, mur biegł wówczas środkiem (właściwie, nieco na zachód od środka) Żelaznej.
Offline
Moderator
Tak się zastanawiałem, czy na tym zdjęciu bez daszka
też jest brama w tym samym miejscu co na zdjęciu z daszkiem? Pewnie tak, tym bardziej, że na "ostatnim spojrzeniu" widzę przerwę w murze właśnie w tym.
Offline
administrator
Powinna być. Chociaż, podczas wiosennych walk w getcie w 1943, chyba z niej nie korzystano - ale z drugiej strony, to wówczas była brama zamkniętego terenu szopów, mogło stamtąd nie być dobrego przejazdu w kierunku getta centralnego. I zresztą - jak widać - nie była zbyt szeroka, pojazdy mogłyby mieć problem. Sądzę, że była, trzeba zresztą pod tym kątem zajrzeć do pamiętników ludzi, którzy wówczas pracowali pomiędzy Lesznem a Nowolipkami.
Offline
Moderator
wygląda na to, że brama na wprost Żelaznej została zrobiono aby ułatwić przejazd do Befehlstelle.
Offline
administrator
Na wprost Żelaznej? Masz na myśli którą bramę?
Offline
Moderator
tą którą widać na "ostatnim spojrzeniu"
a której jeszcze nie ma na tym zdjęciu.
boczna była dobra dla ruchu pieszego.
Offline
administrator
Faktycznie, wygląda, jakby tam coś takiego było - chociaż znacznie lepiej widać to na ortofotomapie `45.
Offline
Użytkownik
oelka napisał:
Duzo ciekawych informacji na temat tramwajow w na terenie Getta bedzie zapewne w ksiazce Darka Walczaka, jesli uda sie ja kiedys wydac.
Wątek stary, ale odpowiem Krzysztofowi, że rzeczona publikacja... właśnie jest w druku! Sprawa ciągnęła się z 8 lat, ale właśnie została szczęśliwie sfinalizowana. A książka faktycznie zawiera bardzo dużo ciekawostek :-)
A wracając jeszcze do fotki Zaruka [#1] oraz identyfikacji Rooxa [#4], wrzucam fotkę rzeczonej bramy na ul. Bonifraterskiej od drugiej strony (nie widziałem żeby to zdjęcie się tu pojawiło) - jak widać numer [9] się zgadza Przy okazji widać też ładne "przejście" torowiska z osi jezdni na wydzielenie po wschodniej stronie ulicy. W tle tramwaje zjeżdżają z wiaduktu.
I jeszcze słowo odnośnie pętli przy Dworcu Gdańskim: pętla funkcjonowała prawdopodobnie do roku 1944, aczkolwiek w ostatnich latach faktycznie nic już na niej nie krańcowało. Zakładając jednak bliskość zajezdni idealnie nadawała się np. do jazd próbnych (vide pętla STASZICA).
Offline
Użytkownik
A żeby nie było, że tylko o tramwajach nadaję, to jeszcze jedna fotka bramy getta - chyba jej tu nie było.
Muranowska, widok od Bonifraterskiej - brama (wedle wcześniejszego spisu) nr 8 (choć numerka nie widać).
Offline
Użytkownik
10 tka, na Nowiniarskiej przed Św.Jerską, widok na północ:
z ebaya.
Offline
Użytkownik
Niezła fotka bramy numer 4, na Okopewej przy Dzielnej.
http://www.kolejkamarecka.pun.pl/viewto … id=741&p=2
Offline
Użytkownik
Z odmętów archiwalnych (czyt.: "Gazety Żydowskiej") wyciągnąłem takie info o bramach getta.
30 VI 1941 (nr 52)
"Numeracja punktów wylotowych. Punkty wylotowe na granicy dzielnicy żydowskiej zostały zaopatrzone w wielkie tablice orientacyjne, na których widnieją numery kolejne wylotów. Numeracja rozpoczyna się na wylocie przy ul. Żelaznej róg Grzybowskiej (Nr 1), pocz czym biegnie wokół dzielnicy żydowskiej w kierunku od (sic!) zachodu przez północ ku zachodowi do zbiegu ul. Chłodnej i Żelaznej nr 13. Numeracja ta jest ważna, gdyż ma charakter urzędowy i w poszczególnych zarządzeniach może być zamiast nomenklatury ulicznej wylotów."
17 IV 1942 (nr 45)
"Zarządzeniem Władz ustalone zostały następujące wyloty z dzielnicy źydowskiej do arjskiej, które dostały nową numerację:
Nr 1 - Grzybowska róg Granicznej
Nr 2 - Leszno róg Żelaznej
Nr 3 - Dzika
Nr 4 - Nalewki.
Poza tym istnieją następujące wyloty pomocnicze:
A - Okopowa róg Gęsiej
B - Sierakowska
C - Muranowska."
Nic nie wiem o tym, aby wyloty z getta wcześniej miały jakąś numerację - w ogłoszeniach o zamykaniu bram początkowego getta były podawane jedynie ich lokalizacje.
Mamy tutaj potwierdzenie rozpracowania bram przez Darosa (sprzed 4 lat), podważenie identyfikacji bramy "A" (z Gliniana/Okopowa na Okopowa/Gęsia) i do tej pory mało znane bramy B i C. Jak coś jeszcze znajdę w GŻ to dam znać.
Offline
administrator
Nadzwyczajne, dziękujemy
Offline
Użytkownik
W nawiązaniu do tematu bram na skrzyżowaniu Żelaznej i Leszna - czy ktoś z Państwa dysponuje zdjęciem drewnianej kładki między Collegium a Gettem?
Offline
Użytkownik
Temat był kiedyś poruszany (http://www.kolejkamarecka.pun.pl/viewto … 255#p25255), zdaje się, że w międzyczasie nic nie wypłynęło.
Offline