Kolejka Marecka - zaciekawiamy Warszawą

A tak na marginesie...

Nie chcê tworzyÌ odrêbnego w¹tku, ale znalaz³em fajny kwiatek i chyba siê nim z Wami podzielê. Oficjalny serwis samorz¹dowy Sulejówka, do kompletu s³awnych postaci, zapragn¹³ sobie dodaÌ tak¿e von Fritscha. Zabrali genera³a z Zacisza i uœmiercili u siebie, dodaj¹c nawet ca³kiem rzetelnie wygl¹daj¹cy opis zdarzenia:

(...) u zbiegu ulic: Kiliùskiego i Hallera, w przypadkowej potyczce niemieckiego konwoju pancernego z ¿o³nierzami 103 Batalionu Strzelców zgin¹³ niemiecki genera³ Werner von Fritsch

Oj, nie³adnie. Ma³o Wam Pi³sudskiego, Moraczewskiego, Paderewskiego... Na miejscu Zacisza zastanawia³bym siê, czy czasem nie podj¹Ì jakiejœ akcji odwetowej. Ca³oœÌ tu: http://www.sulejowek.pl/upload/pomnik15wrzesnia2009.pdf

Przy okazji, wklejĂŞ co nieco na temat z kolejkowej strony. WydawaÂło mi siĂŞ, Âże juÂż tu o tym gdzieÂś byÂło, ale forumowa wyszukiwarka na hasÂło "Fritsch" wyrzuciÂła jedynie niniejszy wÂątek. Tak wiĂŞc:

22 wrzeœnia 1939, podczas niemieckiego oblê¿enia Warszawy, nieopodal linii kolejki mia³o miejsce jedno z wartych zapamiêtania wydarzeù tej wojny. Na ulicy £odygowej zgin¹³ by³y dowódca niemieckich si³ l¹dowych, jeden z twórców potêgi Wehrmachtu, genera³ pu³kownik Werner von Fritsch - jedyny niemiecki genera³ poleg³y podczas kampanii wrzeœniowej. Pan Czes³aw Strza³ecki wspomina:

"Genera³ w otoczeniu dowódców obserwowa³ w³aœciwie przez lornety linie obroùców, kiedy z poddasza domu przy ul. Wschodniej 2, z odleg³oœci oko³o 150 metrów pad³ pojedynczy celny strza³, który odda³ niezidentyfikowany polski ¿o³nierz, który siê tam schroni³, po odciêciu odwrotu do swojego oddzia³u. S³ysza³em o tym od kilku podobno naocznych œwiadków, bo w³aœnie w tym domu zamieszka³em w kwietniu 1945 roku. (...) Nie¿yj¹cy ju¿ mój starszy kolega œp. In¿. Jurek Romaniak - wówczas 5 czy 6-cio latek opowiada³, ¿e ojciec œp. W³adys³aw Romaniak kaza³ mu w ogródku przy Wschodniej 2 zakopaÌ mundur owego ¿o³nierza snajpera, który schroni³ siê bêd¹c maruderem pomiêdzy liniami frontu: Niemcy w Z¹bkach i Drewnicy, Polacy na linii ulic Kraœnickiej i Trockiej - aby przebraÌ siê w cywilne ubranie. Œp. Pan Bronis³aw Rosa z maleùkiego domku przy ul. Lewinowskiej 33 (wówczas przy-budówka do pó³nocnego szczytu wy¿szego domku przy Wschodniej 2) twierdzi³, ¿e ¿o³nierz przebiera³ siê u niego, kiedy zobaczy³ genera³a o 100 - 150 metrów od siebie. Wszed³ na strych i stamt¹d strzeli³ przez uchylon¹ klapê wejœcia na dach. Owa klapa dachu p. Rosy i okienko p. Romaniaka dzieli³a odleg³oœÌ 2-3 m. (...) W 1940 roku Niemcy ogrodzili tutaj oko³o jednego hektara terenu bia³ym, na metr wysokim murkiem, ze stalow¹ bram¹ od strony szosy do Z¹bek (od £odygowej). Przez sam œrodek przeprowadzili alejkê wy³o¿on¹ betonowymi p³ytami, w szpalerze ozdobnych krzewów. Alejka koùczy³a siê okr¹g³ym placykiem z dwu - metrowym granitowym coko³em (by³ to chyba monolit). Spi¿owa tablica informowa³a co i jak. po wojnie zaraz zniknê³a. Na cmentarzu tym, pod bardzo wysokim starym murem (pofolwarcznym - od strony Z¹bek), by³o dwa lub trzy szeregi kilkudziesiêciu grobów. Jedne typowe groby ¿o³nierskie, prawdopodobnie ¿o³nierzy niemieckich. Inne, ubogie i ledwie zaznaczone skromnymi krzy¿ami, to groby ofiar ludzi pomordowanych w s¹siednim podobozie koncentracyjnym. Znajdowa³ siê on u zbiegu ulic Lewinowskiej i £odygowej, tam gdzie teraz s¹ ogródki dzia³kowe. Na £odygowej na wprost ruin bramy Obozu, czernia³ zaryty luf¹ w bagnie wrak rozbitego czo³gu "Pantera" z czarnym krzy¿em na wie¿ycy (pami¹tka z 39 lub 44 roku). Kilka lat po wojnie granitowy obelisk wywieziono, groby ekshumowano, mury okalaj¹ce rozebrano, a teren przeznaczono na przydomowe ogródki dzia³kowe, dla okolicznych mieszkaùców."

Ambitni samorzÂądowcy. Chcieli jeszcze bardziej rozsÂławiĂŚ swoje miasto. A moÂże by tak na razie zadbali o dworek o swojskiej nazwie Siedziba? Nie wyglÂąda najlepiej

(w koĂącu tak teÂż moÂżna tworzyĂŚ historiĂŞ)

PiĂŞkny ten opis. Bardzo teÂż podoba mi siĂŞ konkluzja - gdyby nie zabito wĂłwczas von Fritscha, rzeczona kolumna pancerna z pewnoÂściÂą szturmem wziĂŞÂłaby PragĂŞ. Tak przynajmniej rozumiem zdanie:
Na pewno uratowali PragĂŞ od masakry w stylu przypominajÂącym wyczyn niesÂławnej pamiĂŞci marszaÂłka Aleksandra Suworowa

Wracaj¹c do wydarzeù. Jaka tam te¿ jest podana data? 15 wrzeœnia? Nielitoœciwi mieszkaùcy Sulejówka uœmiercili genera³a o tydzieù wczeœniej, ni¿ mu to póŸniej napisano na zaciszaùskim obelisku:



I o co tu chodzi? Tym razem chyba nawet nie o kasĂŞ. 15 wrzeÂśnia 1939, Niemcy - ponoĂŚ w odwecie za ÂśmierĂŚ dowĂłdcy - rozstrzelali okoÂło 100 mieszkaĂącĂłw miejscowoÂści CechĂłwka, MiÂłosna, DÂługa Szlachecka i Zorza. KomuÂś chyba przyszÂło do gÂłowy, Âże byÂłoby fajnie, gdyby byÂło to zwiÂązane z upolowaniem von Fritscha. Ot, co.

ÂŚp. ksiÂądz Tischner teÂż nieÂźle mĂłwiÂł o prawdzie. WedÂług jego klasyfikacji, tu mamy tĂŞ ostatniÂą.

Gdzieœ (gdzie? - zabijcie, teraz nie pamiêtam) czyta³em, ¿e w Strudze odby³y siê uroczystoœci pogrzebowe von Fritscha (mniejsza, co to by³o - jak zwa³, tak zwa³ - coœ zwi¹zanego z jego œmierci¹). Nie wydawa³o mi siê to prawdopodobne (w koùcu po drodze jest ca³kiem okaza³y koœció³ œw. Izydora w Markach) a¿ do teraz. Wiêc chyba jednak.

PrzepiĂŞkne, wielkie dziĂŞki

Znam tê historiê, choÌ widzia³em j¹ podan¹ w nieco mniej uczesanej formie. Zbyt ma³o wiem i zbyt wiele innych zagadnieù mam na tapecie, ¿eby teraz siê nad tym zastanawiaÌ. Ano, ró¿nie mog³o byÌ, chocia¿... (coœ tam sobie myœlê, wiadomo )

Jak juÂż pisaÂłem - zbyt maÂło wiem. PĂłki co, znam obie wersje i na tym chwilowo muszĂŞ poprzestaĂŚ. Ale, gdyby ktoÂś miaÂł ochotĂŞ podyskutowaĂŚ, chĂŞtnie poczytam