Forum Stowarzyszenia
Użytkownik
Jest taki ciekawy „Rozkład jazdy pociągów osobowych i mieszanych od dnia 15 Maja 1919 r.” Szczególnie jest ciekawa tabelka nr 31: Warszawa – Brześć. Dlaczego? Bo sporo w nim perełek i to mnie sprowokowało kiedyś do przejścia się nasypem kolei obwodowej i nie tylko... Po kolei jednak!
WARSZAWA WIEDEŃSKA OSOBOWA.
Jest to chyba jedyny rozkład PKP, który używa jeszcze starych nazw i starych połączeń. Otóż mamy w nim pociągi z tej stacji do Brześcia czy Wilna przez Siedlce, Lidę omijające jednak Warszawę Brzeską. Rzecz raczej później mało spotykana. Jeszcze w 1927 roku raz w tygodniu z tego dworca wyjeżdżał pociąg pospieszny przez Warszawę Gdańską, omijając Wschodnią i dalej przez Siedlce, Brześć do Stołpców.
WARSZAWA KOWELSKA
Sytuacja z nazwą podobna, następne rozkłady będą ją nazywać już Warszawą Gdańską. Przez cały okres międzywojnia będzie stąd odjeżdżała część pociągów w kierunku na Siedlce/Brześć.
Przystanek WOLA.
Kilometraż podaje, że znajdował się w odległości 3.1 km od stacji Warszawa Wiedeńska. Odmierzając tę odległość wychodzi mi, że to mniej więcej niedawna Warszawa Wola a obecnie peron VIII Warszawy Zachodniej. Nie mogę znaleźć na dostępnych mi mapach czy zdjęciach lotniczych przybliżonego miejsca. Musiało to być gdzieś na nieistniejącym dziś łuku pozwalającym wyjechać z Warszawy Wiedeńskiej na tory kolei obwodowej. Tylko gdzie? Bliżej Prądzyńskiego/Bema czy bliżej Tunelowej? Chyba nie znalazłby się już tam żaden ślad po tym przystanku.
Przystanek WISŁA
W odległości 2.0 km od Warszawy Kowelskiej, 7 minut jazdy pociągiem... Tu sprawa wydaje się być stosunkowo prosta. Odległość wyraźnie wskazuje na okolicę p.o. Warszawa ZOO z tym, że wg mnie musiało to być raczej bliżej mostu. Gdzieś nad wiaduktem nad Wybrzeżem Helskim/Puckim?
Przystanek SZMULEW(IZNA?)
Według kilometrażu wychodzi mi, że to musiało być gdzieś w okolicy przejazdu w osi Stalowej/Cynowej
WARSZAWA BRZESKA
Sytuacja identyczna jak w przypadkach poprzednich. Jeszcze Brzeska, jeszcze nie Wschodnia.
Przystanek SORTOWNIA
Licząc od dawnego dworca brzeskiego/wschodniego wychodzi mi, że to musiało być gdzieś w okolicach Księżnej Anny/Wiatracznej. Sama nazwa wszystko tłumaczy.
PLATFORMA WESOŁA
To już piękny ślad historii obecnego p.o Warszawa Wesoła, który na początku się nazywał Platforma a potem Platforma Wesoła. Na carskich kolejach termin „platforma” oznaczał po prostu przystanek
c.d.n.
Offline
Użytkownik
Teraz konfrontacja z mapą:
wykreśloną w roku:
W roku 1920 zmieniono już nazwy stacjom na te, które dzisiaj brzmią mniej obco. Mamy już nie Warszawę Wiedeńską Osobową a Warszawę Główną:
Przystanek Wola to nic innego jak posterunek Wola. Porównując to z innymi mapami, raczej nie ma wątpliwości, że to zaraz obok Prądzyńskiego/Bema:
Warszawa Gdańska czyli niedawna Kowelska. Ciekawią mnie te bocznice między fortem Mierosławskiego a Cytadelą, szczególnie ten tor zbliżający się to samej twierdzy.
Przystanek Wisła wg mapy byłby jednak nieco dalej na wschód? Tuż obok wiaduktu nad Jagiellońską? Problem polega na tym, że w tym przypadku nazwa "Post. Wisła" nie ma odnośnika do konkretnego miejsca tak jak inne. Na nasypach są ślady po budynkach w obydwu miejscach: i przy Wybrzeżu Helskim i przy Jagiellońskiej.
Przystanek Szmulew(izna) to posterunek Szmulowizna? Według kilometrażu z rozkładu jazdy przystanek musiałby byc gdzieś w okolicy Stalowej/Cynowej. Całkiem zresztą logiczne - łatwy dostęp. Posterunek Szmulowizna z mapy to okolice ks. Ziemowita, około 700 m dalej a i nasyp wysoki, niełatwy do zdobycia dla pieszego.
Warszawa Wschodnia. Tu wielkich zagadek na razie nie znajduję:
Przystanek Sortownia. Kilometraż z rozkładu i mapa jednoznacznie wskazują na posterunek nr 11. Nazwa Sortownia to oczywiście nic innego jak stacja rozrządowa, tutaj Warszawa Wschodnia Rozrządowa.
Na koniec ciekawostka... Jeśli wszędzie zmiany nazw stacji i przystanków odchodziły od rosyjskich schematów to w przypadku Wesołej mamy tu coś odwrotnego. Na mapie mamy przystanek o nazwie Platforma. Pomyłka? Rozkład jazdy z lata 1922 roku nazywa ten przystanek już jako Wesoła.
Offline
Moderator
afmks napisał:
Przystanek Wisła wg mapy byłby jednak nieco dalej na wschód?
A wg mnie to nie przystanek tylko posterunek odgałęźny, dzisiejsza Jagiellonka. Niestety też już zlikwidowany a budynek zburzony..
afmks napisał:
Przystanek Szmulew(izna) to posterunek Szmulowizna?
A to nic innego jak posterunek Michałów - dziś też już nieczynny.
Pozdrawiam. MJ
Offline
Użytkownik
Mechanik Jarząbek napisał:
A wg mnie to nie przystanek tylko posterunek odgałęźny,
Właśnie! To jest ciekawe w tym rozkładzie z 1919 roku, że kilka posterunków pełni tam rolę przystanków... W niektórych przypadkach mam jednak poważne wątpliwości co do lokowania ich.
Offline
Moderator
afmks napisał:
To jest ciekawe w tym rozkładzie z 1919 roku, że kilka posterunków pełni tam rolę przystanków...
Tak sobie myślę ..... może są to tak zwane postoje techniczne, zaplanowane dla dojazdu pracowników do nastawni.
A przy okazji - przypomnijcie mi czy łącznica W-wa Wileńska Marki - Targówek przecinała Al. Świerczewskiego czy Al. Solidarności?
Tak na serio chodzi mi o datę likwidacji w/w łącznicy.
Pozdrawiam.
MJ
Offline
Użytkownik
Mechanik Jarząbek napisał:
Tak sobie myślę ..... może są to tak zwane postoje techniczne, zaplanowane dla dojazdu pracowników do nastawni.
Żeby nie być gołosłownym, oto tabela nr 31 (Warszawa - Brześć) z tego rozkładu:
Widac tu wszystkie przystanki nad którymi się zastanawiam. Z Warszawy Wiedeńskiej odjeżdżał jeszcze pociąg do Wilna przez Siedlce, Czeremchę, Lidę i tak samo zatrzymywał się na tych wszystkich przystankach. Mało tego. Wszystkie pociągi, które odjeżdżały z dworca wiedeńskiego zatrzymywały się zawsze na przystankach Wola i Wisła, na innych w zależności od trasy. Dla przykładu, tabele nr 25 (Warszawa - Mława) i nr 29 (Warszawa - Tłuszcz - Łomża)
Nie sądzę, że to były postoje związane z dowozem pracowników. Do tego służyły liczne (7 par) pociągi służbowe relacji Warszawa Wiedeńska Osobowa - Warszawa Kowelska - Warsztaty na Pelcowiźnie:
W uwagach do tej tabeli jest jeszcze informacja: "Pociągi N (...) kursują codziennie i zatrzymują się po jednej minucie na przejazdach przy ul. Żelaznej, Towarowej i posterunku N 5."
Żeby było mniej prosto dorzucę jeszcze takie coś... pociągi służbowe (6 par) Warszawa Kowelska - Wiadukt:
Mechanik Jarząbek napisał:
A przy okazji - przypomnijcie mi czy łącznica W-wa Wileńska Marki - Targówek przecinała Al. Świerczewskiego czy Al. Solidarności?
Tak na serio chodzi mi o datę likwidacji w/w łącznicy.
A to pytanie chciałem zadać w następnych odcinkach
Offline
administrator
Likwidacja łącznicy... Mam wrażenie, że po mojej (drugiej) przeprowadzce na Targówek (jesień 1990) już jej nie było - ale to nic pewnego. Na pewno funkcjonowała jeszcze dwa lata wcześniej, jeździł nią nawet dość ciekawy pociąg relacji Tłuszcz-Warszawa Praga. Ciekawy, bo był to (tak mówiono) pociąg w zasadzie służbowy, ale ogólnodostępny. Przedostatni przystanek znajdował się za wiaduktem nad 11 Listopada, śmiesznie się wysiadało na nasypie
Offline
Moderator
Dziękuję Krzysiu za wyjaśnienie.
afmks napisał:
oto tabela nr 31 (Warszawa - Brześć) z tego rozkładu .....
...... służbowego. Na tych posterunkach został podany tylko czas odjazdu a to oznacza, że pociąg przejeżdża bez zatrzymania. Jest to informacja dla drużyny parowozowej pozwalająca na planowe prowadzenie pociągu.
Pozdrawiam. MJ
Offline
Użytkownik
Musiał to być jednak służbowy. Sprawdziłem rozkłady jazdy z tamtych lat, śladu po takim egzotyku nie ma.
Mam za to pamiątkę z małej wycieczki po łącznicy sprzed roku. Po kolei:
Widok w stronę Petersburga lub jeśli ktoś woli na Warszawę Marki:
W drugą stronę, w asfalcie widać ślady po łącznicy:
Nie jest to zresztą jedyny ślad w asfalcie:
Ślady wspinającego się nasypu są widoczne praktycznie już od Solidarności:
Po drodze mijając pozostałości dawnego przejazdu Cynowa - Stalowa:
Jak widać, miejsce nie jest zapomniane i nadal służy do pokonywania nasypu linii obwodowej... Jest to najkrótsza droga z Targówka do Tesco
Jest jeszcze masa innych artefaktów kolejowych po drodze:
Tutaj koniec wycieczki i koniec łącznicy:
Offline
Użytkownik
Mechanik Jarząbek napisał:
...... służbowego. Na tych posterunkach został podany tylko czas odjazdu a to oznacza, że pociąg przejeżdża bez zatrzymania. Jest to informacja dla drużyny parowozowej pozwalająca na planowe prowadzenie pociągu.
To jest dobre wytłumaczenie... Więc "p. Wisła" byłby posterunkiem Wisła a nie przystankiem Wisła.
(po chwili) Tak to jest jak się chce widzieć coś czego nie ma
Ostatnio edytowany przez afmks (16.02.2014 19:42:34)
Offline
Moderator
afmks napisał:
Jest jeszcze masa innych artefaktów kolejowych po drodze .....
.... potwierdzających elektryfikację tej łącznicy.
Świetna relacja - dziękuję i pozdrawiam.
MJ
Offline
administrator
Chciałem coś do tych widoczków dorzucić, jednak okazało się, że w roku 2005 stan dawnej łącznicy był identyczny - łącznie z tym, co w asfalcie. I tak mi się skojarzyło... Całkiem przy okazji, jeszcze jeden obrazek z asfaltem, tym razem po praskiej stronie nasypu:
To stan sprzed prawie dziewięciu lat, ale widoczny tu za wiaduktem ślad bocznicy na teren dawnej stacji Stalowa, dziś wygląda bardzo podobnie, szyny nadal wystają z jezdni.
Offline
Użytkownik
Ktoś mnie kiedyś chciał przekonać, że akurat te szyny to jeszcze carski rozstaw mają. Nie uwierzyłem... Na wszelki jednak wypadek sprawdziłem - nie mają.
Offline
administrator
Nie powinny mieć, to powojenny tor. Ja bym jego powstanie umiejscawiał nie wcześniej, niż po otwarciu stacji Warszawa Targowa w 1949 - a być może powstał dopiero po likwidacji kolejki w roku 1974.
Offline
Użytkownik
Powojenny, nie powojenny- zawsze lepiej sprawdzić.
Offline
Moderator
Oczywiście, że lepiej sprawdzić. Ale .... chyba mam za daleko.
A co do torów tam znajdujących się to może być kilka pod asfaltem.
W kolejności od wiaduktu w kierunku ul. Szwedzkiej.
- normalnotorowy do hurtowni spożywczej na ul. Stalowej,
- wąski do parowozowni,
- normalnotorowy do Schichta i parowozowni Stalowa,
- szerokotorowy do Stalowni.
Nie wiem, który akurat widać na powyższym zdjęciu - przypuszczam, że ten, który był do Fabryki Schichta.
Pozdrawiam serdecznie.
Offline
administrator
Bardzo przepraszam za rozróbki w wątku o czymś zupełnie innym, ale skoro już zaczęliśmy, jeszcze coś dorzucę.
Mam tu widoczek torów przechodzących pod wiaduktem w roku 1945.
Wówczas sytuacja była taka (od góry/północy)
- wąski tor do stacji Stalowa
- tor normalny, linii obwodowej
- tor normalny, w zasadzie dojazd do Schichta, odgałęzia się od linii petersburskiej już za wiaduktem, od niego nieco dalej odchodzi w prawo bocznica do zbrojowni
(dalej już petersburska)
1. Mam w tej chwili głębokie przeświadczenie, że od roku 1949 - a w każdym razie, od połączenia za wiaduktem ulic Świerczewskiego z Radzymińską (nie pamiętam teraz, kiedy to nastąpiło) - tor wąski na tym odcinku przełożono na południowy wschód, puszczając go pod wiaduktem znacznie bliżej Radzymińskiej i dopiero po stronie praskiej odginając ostro ku stacji Stalowa.
2. Nie mam pojęcia - i tu mocno liczę na wsparcie - o powojennym funkcjonowaniu linii obwodowej w jej dziewiętnastowiecznym kształcie (tor biegnący istniejącym do dziś łukiem w lewo przez Targówek Fabryczny do Radzymińskiej, za Nadwiślańską skręcający w prawo opodal Schichta).
3. Nie wiem, czy zakłady Schichta (co się z nimi działo po wojnie, zanim stały się Urodą?) po roku 1945 korzystały jeszcze z bocznicy.
W każdym razie, to co pokazałem na zdjęciu z 2005, na pewno nie jest żadnym z torów widocznych na ortofotomapie 1945, biegnie zupełnie inaczej, skądinąd i pod całkiem innym kątem.
I jeszcze jedno (zawsze zapominam zapytać). Janku, hurtownia spożywcza, o której wspominasz, mieściła się na terenie dzisiejszej zajezdni?
Offline
Moderator
chrisfox napisał:
jeszcze coś dorzucę.
.... ale żeś dorzucił ! I to co było już jasne .... ściemniało.
chrisfox napisał:
Wówczas sytuacja była taka (od góry/północy)
- wąski tor do stacji Stalowa
A gdzie jest tor do hurtowni?
Zdjęcie jest niewyraźne ale ..... nie chcę niczego sugerować. Spójrzcie na te tory (pierwsze od północy) i spróbujcie porównać ich szerokość szczególnie od rozjazdu .... coś mi tu nie gra.
chrisfox napisał:
1. Mam w tej chwili głębokie przeświadczenie, że od roku 1949 - a w każdym razie, od połączenia za wiaduktem ulic Świerczewskiego z Radzymińską (nie pamiętam teraz, kiedy to nastąpiło) - tor wąski na tym odcinku przełożono na południowy wschód, puszczając go pod wiaduktem znacznie bliżej Radzymińskiej i dopiero po stronie praskiej odginając ostro ku stacji Stalowa.
Przypuszczam, że połączenie tych ulic nastąpiło krótko po przeniesieniu stacji końcowej kolei radzymińskiej ze Stalowej na Targową.
Najprawdopodobniej wtedy też zmieniono przebieg linii wąskotorowej.
chrisfox napisał:
2. Nie mam pojęcia - i tu mocno liczę na wsparcie - o powojennym funkcjonowaniu linii obwodowej w jej dziewiętnastowiecznym kształcie (tor biegnący istniejącym do dziś łukiem w lewo przez Targówek Fabryczny do Radzymińskiej, za Nadwiślańską skręcający w prawo opodal Schichta).
Ja też nie wiem.
chrisfox napisał:
3. Nie wiem, czy zakłady Schichta (co się z nimi działo po wojnie, zanim stały się Urodą?) po roku 1945 korzystały jeszcze z bocznicy.
Oczywiście, że korzystały jeszcze w latach osiemdziesiątych. Na terenie Parowozowni Stalowa, od niej odchodził tor do rampy czołowej.
chrisfox napisał:
Janku, hurtownia spożywcza, o której wspominasz, mieściła się na terenie dzisiejszej zajezdni?
Dokładnie, tak.
Pozdrawiam serdecznie.
Offline
administrator
Mechanik Jarząbek napisał:
co było już jasne .... ściemniało.
Wiesz, jak jest ze mną, muszę nakręcić. Potem mnie za to wyrzucają z różnych miejsc
Mechanik Jarząbek napisał:
A gdzie jest tor do hurtowni?
Zdjęcie jest niewyraźne ale ..... nie chcę niczego sugerować. Spójrzcie na te tory (pierwsze od północy) i spróbujcie porównać ich szerokość szczególnie od rozjazdu .... coś mi tu nie gra.
Toru do hurtowni nie ma... Nie, chyba jednak jest, strasznie marnie to widać, ale wygląda mi na to, że był tam splot (i stąd Twoje słuszne wątpliwości co do szerokości toru), spójrz na te obrazki:
i zbliżenie:
Moim zdaniem, widać splot.
Niebieskie strzałki na pierwszym obrazku pokazują tor wąski, czerwone normalny, prowadzący dalej w kierunku hurtowni.
W razie czego, mogę to wszystko pokazać z większej wysokości, ale widok szczegółów będzie mniej wyraźny.
Ponieważ nie ma lekko, od razu pojawia się pytanie dotyczące powojennej hurtowni. Co tam było wcześniej?
Offline
Użytkownik
chrisfox napisał:
2. Nie mam pojęcia - i tu mocno liczę na wsparcie - o powojennym funkcjonowaniu linii obwodowej w jej dziewiętnastowiecznym kształcie (tor biegnący istniejącym do dziś łukiem w lewo przez Targówek Fabryczny do Radzymińskiej, za Nadwiślańską skręcający w prawo opodal Schichta).
Przed rokiem 1908/1909 wyglądało to zupełnie inaczej niż dzisiaj. Przejście z linii petersburskiej na wiedeńską, czyli właśnie kolej obwodowa, biegła sobie pod wiaduktem nadwiślanki i dalej skręcała w prawo wzdłuż Szwedzkiej. Widac to dobrze na tych dwóch schematach:
Po przebudowie węzła warszawskiego (1908-1910) wyglądało to już tak:
Offline