Kolejka Marecka - zaciekawiamy Warszawą

Grochu7 napisał:

Ten sam plan, w oryginalnej wersji można podziwiać w "Kronice" Ringelbluma - i zapewne z niej skorzystała R. Sakowska.

Przepraszam, jeśli czegoś nie rozumiem (i złośliwości tu też nijakiej nie ma), ale późno już i nieco jestem dzisiejszą piękną pogodą zmęczony. Oryginalna wersja planu z angielskimi komentarzami? To Ringelblum, czy jednak mamy do czynienia z dokumentem jeszcze przez kogoś obrabianym zanim wykorzystała go p. Sakowska?

Wszak pisałem o zmęczeniu Się nie pomyślało, dziękuję za wyrozumiałość.

W zalewie "złych" planów getta mam do zaoferowania coś odmiennego - niezły plan, choć z pewną wadą fabryczną - brakiem datowania:

Jak zapewne poznajecie - zdjęcie podkradłem niecnie z s. 209 "Przewodnika" (wyd. 2013). Niestety - nie mam go w lepszej jakości, a tylko skan... a trochę się różni od planów P. Weszpińskiego dołączonych do książki.

Moja próba datowania i wątpliwości:
1. Na Siennej granica biegnie "zygzakiem", a nie środkiem ulicy - czyli przed 5.10.1941 r.
2. Stawki 6-10 są w getcie (patrz "występ" nad wskaźnikiem) - czyli po lutym 1941 r.
3. Ale blok kamienic na rogu Bonifraterskiej i Żoliborskiej jest w getcie "odcięta"... co wg mapy do "Przewodnika" powinno się skończyć w styczniu/lutym, po przyłączeniu zabudowy przy Żoliborskiej do getta. Tylko wtedy budowa kładki nad "Przebiegiem" w czerwcu miałaby mało sensu, jeśli rzeczywiście byłaby dostępna od strony posesji przy Żoliborskiej. No i na co aryjskiej stronie sama ul. Przebieg (bez zabudowań przy niej)?
4. Blok pomiędzy Krochmalną, Grzybowską i Ciepłą (Krochmalna 29 z przyległościami) jest poza gettem - wg mapy do "Przewodnika" wyłączony z getta w lutym 1942... chociaż nie zauważyłem na pierwszy rzut oka w źródłach kto to mówi i na podstawie czego to piękne datowanie (ale pewnie niezastąpiona GŻ).

Pewnie wytrawni fachowcy od męczenia tych granic powiedzą coś więcej... a pewnie w ŻIHu leży oryginał, z którego moglibyśmy zrobić lepszą kopię.

https://polona.pl/item/7921863/2/ - a tu macie opis granic getta w styczniu 1941 r. (wg NKW) - jest to cudownie dokładny opis... ale nie zainwestowałem jeszcze wieczora w jego analizę... Dajcie znać jak coś z niego "wyłowicie" - ale zdaje się, że na jego podstawie jest zrobiona "podstawowa" mapa do "Przewodnika". Być może dlatego na niej nie ma zaznaczonych zmian z samego początku getta?

W ramach majowego święta siadłem do pracy i znalazłem taki piękny opis:

Zwróćcie uwagę na ten fragment:
"Dodać jeszcze należy, że do dzielnicy aryjskiej został jeszcze dołączony blok domów, leżący między Grzybowską (jedna posesja), Ciepłą i Krochmalną" (GŻ nr 36/1940 z 22.11.1940 r.)
Czyli "dziura" w planie zrobionym ŻSP jest słuszna Czy ktoś ma cierpliwość, żeby prześledzić granice metr po metrze? Ja niestety nie mam obecnie na to czasu...

Teraz mam coś z mojego ulubionego pisma - plan getta z okresu "przycinania" go jesienią 1941 r. w opisie informacja o tym, że Żydom nie wolno się przeprowadzać do terenów zakreskowanych.

GŻ nr 105/1941 z 31.10.1941 napisał:

Jeśli chcecie / potrzebujecie - chyba dam radę go znaleźć w lepszej rozdzielczości.

https://1drv.ms/i/s!AneYGNYeVo6Kgq1VbLO6njIdCYkLfg - nie jest dużo dokłądniej, ale można chociaż trochę zobaczyć.

[EDIT:]

Poniżej prezentuję znalezione przeze mnie różnice planów z GŻ i z funkcjonariuszem ŻSP z planem do Przewodnika. Jeśli ktoś z Was znajdzie coś więcej - proszę, piszcie śmiało. Ja zapewne na jakiś czas przymknę interes - zaraz z tematów granic przeniosę się na zaopatrzenie i produkcję.

1. Blok pomiędzy Grzybowską, Ciepłą i Krochmalną (komisariat Policji Polskiej), został wyłączony z getta już w okresie jego tworzenia, nie w lutym 1942 r. (jak podaje plan). Patrz: GŻ z 22.11.1940 r. „Dodać jeszcze należy, że do dzielnicy aryjskiej został jeszcze dołączony blok domów leżący między Grzybowską (jedna posesja), Ciepłą i Krochmalną.

2. Na planie zamieszczonym w Przewodniku, s. 209 (z funkcjonariuszem ŻSP – datuję go na 1941 r., po przyłączeniu Stawek 6-10, ale przed początkiem jesiennego zacieśniania getta), oraz na planie z GŻ z 31.10.1941 (który jest zaskakująco dokładny), okazuje się, iż:
a. Stawki od skrzyżowania ze Smoczą do Okopowej były wyłączone z getta jeszcze przed końcem października, a nie w grudniu jak sugeruje plan.
b. Budynki od przy Żoliborskiej (od Pokornej do Bonifraterskiej) nie są przyłączone do getta – poza blokiem na rogu (do którego prowadzi kładka nad Przebiegiem).
c. Od Chłodnej odchodzą dwa „zęby” aż do Okopowej (poza dojściem do Sądów).
d. Nie widać należących do getta posesji na wschód od Przechodniej.
e. Enklawa aryjska przy Ceglanej ma wyraźnie inny kształt.
f. Na planie z funkcjonariuszem ŻSP z nieznanego mi powodu pojawiają się „wcięcia” do getta przy Siennej (w okolicy skrzyżowania z Sosnową).

Ostatnio edytowany przez Grochu7 (4.05.2017 10:17:18)

Ludzie drodzy!

Szukałem żelaza, a znalazłem złoto!

Oto dobry plan getta:
https://polona.pl/item/sperrgebiet-dzie … o:metadata

Usiłuję obejrzeć, błąd

Plan z funkcjonariuszem jest lekko inny - gdyż na nim jest nieco inny przebieg północnej granicy getta.

Patrz:
1. Rejon pl. Parysowskiego z funkcjonariuszem ma "gładkie" granice po ulicach, zaś na tym widać, że część nieparzystej strony Dzikiej jest poza gettem.
2. Przebieg granicy na Stawkach i Żoliborskiej ma nieco inny przebieg - plan z funkcjonariuszem włącza już zabudowania Umschlagu i nieparzystą stronę Stawek do Pokornej.

Przewodnik, po części przecząc własnej mapie, wskazuje, iż "Niemcy, na przełomie stycznia i lutego 1941 r. zezwolili na przyłączenie do getta pewnej liczby domów w północnej części dzielnicy z przeznaczeniem na punkty. Do getta włączono wówczas: nieparzystą stronę ul. Dzikiej, między ul. Niską i Parysowską, oraz całą nieparzystą stronę ul. Stawki między Pokorną a Dziką. Przyłączono też domy przy ul. Stawki 6-10 wraz z istniejącą tam bocznicą kolejową i magazynami." (s. 345)

Ostatnio edytowany przez Grochu7 (22.03.2018 14:13:50)

A teraz drobny smakołyk - a przynajmniej jego zapowiedź.

W 1946 r. na zlecenie CŻKH niejaki inż Sobel miał stworzyć plan getta - obecnie dostępny w ŻIH (sygn. 245). Niestety nie mam go pod ręką - a na cbj.jhi.pl też go nie dali. Jeśli by ktoś mógł zrobić jego zdjęcie w ŻIH - byłbym wdzięczny, jeśli nie - jakoś wiosną go wyciągnę.